Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

Caudīna pax L

  • 1 sequor

    sĕquor, sĕqui, sĕcūtus sum - tr. -.    - [gr]gr. ἕπω, ἓπομαι (*σέπω, *σέπομαι).    - la forme active sequo, ĕre est attestée par Gell. 18, 9, 8; Prisc. 8, 6, 29 ; passif sequi Her. 3, 3, 5. [st1]1 [-] suivre, aller à la suite, s'attacher à (au pr. et au fig.).    - abi prae, jam ego sequar, Plaut. Am.: va devant, je suivrai.    - sequi procul, Plaut. (sequi magno intervallo, Caes.): suivre de loin.    - non tibi sequendus eram, Ov.: il ne fallait pas m'accompagner.    - sequi praetorem, Hor.: suivre le préteur, escorter le préteur.    - sequi vestigia alicujus, Ov. M. 4: s'attacher aux pas de qqn.    - sequi terga alicujus, Cic.: s'attacher aux pas de qqn.    - sequi aliquid oculis, Virg.: suivre qqch des yeux.    - neque arborum te ulla sequetur, Hor.: et pas un de ces arbres ne te suivra (aux enfers).    - absol. Helvetii secuti, Caes. BG. 1, 24, 4: les Helvètes ayant suivi, cf. Caes. BG. 1, 40.    - sequi naturam ducem, Cic. Lael. 19: suivre la nature comme guide.    - Epicurus, in quibus sequitur Democritum, non fere labitur, Cic. Fin. 1, 18: Epicure, dans les endroits où il suit Démocrite, ne se trompe pas d'ordinaire.    - Panaetius, quem multum in his libris secutus sum, non interpretatus, Cic. Off. 2, 60: Panétius que j'ai beaucoup suivi dans ce traité, sans pourtant le traduire.    - sequi auctoritatem et consilium alicujus, Cic. Fam. 4, 3, 2: suivre l'autorité et les conseils de qqn.    - sequi sententiam, Caes. BC. 1, 2, 6: suivre l'avis de qqn.    - sequi factum alicujus, Caes. BC. 2, 32, 2: suivre la conduite (l'exemple) de qqn.    - nostro sequitur de vulnere sanguis, Virg.: le sang suit le coup que nous portons.    - sudor membra sequebatur, Virg.: la sueur couvrait les membres.    - nares vicinitatem oris secutae sunt, Cic.: les narines ont été placées dans le voisinage de la bouche.    - patrem sequuntur liberi, Liv. 4: les enfants suivent la condition de leur père.    - post gloriam invidia sequitur, Sall. J. 55: l'envie marche à la suite de la gloire.    - damnatum poenam sequi oportebat, ut igni cremaretur, Caes. BG. 1: la peine infligée au condamné était qu'il devait subir le châtiment du feu.    - te fama illa sequetur oppressisse... Sall. Mithr.: s'attachera à toi la gloire d'avoir anéanti... [st1]2 [-] suivre hostilement, poursuivre, courir après.    - sequi aliquem nudo ferro, Ov. M. 6: presser qqn l'épée nue à la main.    - neque prius finem sequendi fecere quam... Caes. BG. 7, 47: et leur poursuite ne cessa pas avant que...    - sequi feras, Ov. M. 2: donner la chasse aux bêtes sauvages.    - nos bella sequuntur, Ov.: la guerre s'acharne après nous.    - sequi hostes, Caes. BG. 1, 22: poursuivre les ennemis.    - finis sequendi, Caes. BG. 7, 17: la fin de la poursuite. [st1]3 [-] suivre (une direction), parcourir en suivant.    - sequi avia cursu, Virg.: s'engager en courant dans des chemins détournés.    - in re publica viam sequi, Cic. Cat. 4: suivre une voie politique.    - rectum sequi, Cic.: marcher dans le droit chemin. [st1]4 [-] se diriger vers; au fig. chercher à atteindre, rechercher, tendre vers, être en quête de, s'attacher, viser à.    - sequi Formias, Epirum, Cic.: aller à Formies, gagner l'Epire.    - illi cogebantur sequi loca demissa ac palustria, Caes. BC. 3, 49: les ennemis étaient forcés de rejoindre les terrains bas et marécageux.    - Italiam non sponte sequor, Virg. En. 4: c'est malgré moi que je poursuis l'Italie.    - sequi florentem cytisum, Virg.: chercher le cytise en fleurs.    - sequi potus calidos, Plin.: rechercher des boissons chaudes, aimer boire chaud.    - sequi lites, Plaut. And. 4, 5, 16: courir après les procès, aimer la chicane.    - sequi hymenaeos, Virg.: prétendre à un hymen.    - sequi amicitiam, Nep.: rechercher l'amitié.    - sequi fasces, Prop.: ambitionner les faisceaux consulaires.    - sequi parvas mercedes, Hor. S. 1, 6, 87: être en quête d'un mince salaire.    - sequi tranquillitatem, Cic.: aspirer à la tranquillité.    - sequi longius adulationem, Tac.: pousser plus loin la flatterie.    - explicemus quid ipsi sequamur, Quint.: montrons l'avantage auquel nous visons. [st1]5 [-] suivre (un exemple, un parti, une opinion), se laisser guider par, se régler sur, se conformer, obéir, adhérer, être attaché à, adopter.    - sequi exemplum: suivre l'exemple.    - vestrum factum omnia municipia sunt secuta, Caes. BC. 2: c'est votre conduite qu'ont imitée tous les municipes.    - sequi optimos, Tac.: se modeler sur les gens de bien.    - sequi Platonem auctorem, Cic.: suivre l'autorité de Platon.    - amicum vel bellum patriae inferentem sequi, Cic. Lael. 12, 43: rester fidèle à un ami lors même qu'il ferait la guerre à son pays.    - sequi officium, Cic.: rester fidèle à son devoir.    - sequi partes, Vell.: embrasser un parti.    - sequi leges, Cic.: se conformer aux lois.    - deos duces sequere, Liv. 41: prends les dieux comme guides.    - horrentem capillum retro sequuntur, Tac.: ils conservent la coutume de retrousser leurs cheveux.    - sequi ardorem militum, Tac.: céder à l'ardeur des soldats.    - hoc minimum ut sequamur, Cic.: pour nous en tenir à ce minimum.    - non existimationem populi sequentur? Cic.: ne s'en référeront-ils pas à l'opinion du peuple? [st1]6 [-] poursuivre (un discours, une lecture); qqf. dire, parler.    - perge sequi interdictum, Cic.: poursuis la lecture de l'ordonnance.    - quid majora sequar? Virg. G. 2, 434: pourquoi mentionner une végétation plus haute?    - sequemur claritates operum, Plin.: je vais parler des effets les plus remarquables.    - sequor disponere causas, Lucr. 5, 529: je continue à exposer les causes.    - cum ipso sum secuta placide ipsa, Plaut.: je lui ai parlé tranquillement en personne. [st1]7 [-] parler après un autre, répondre.    - dicta sic voce secutus, Virg.: il répondit en ces termes. [st1]8 [-] succéder à, venir après; faire suite à un discours.    - luce secutura, Ov.: le jour suivant.    - sequitur hunc annum pax, Liv. 9: cette année est suivie de la paix.    - clamorem res secuta est, Liv.: des cris, on en vint à l'action.    - secuturi nepotes, Ov.: les descendants, la postérité.    - quae sequuntur: ce qui suit, la suite.    - sed sequitur is qui, Cic.: mais en voici venir un qui.    - post illas datas litteras secuta est summa contentio de domo, Cic. Att. 4, 2: après la réception de cette lettre, on en est venu à un violent débat au sujet de ma maison. [st1]9 [-] venir comme conséquence, se rattacher à, résulter de.    - hunc habitum convenientes mores sequebantur, Liv.: à de telles manières se joignaient des moeurs à l'avenant.    - vina quies sequitur, Ov.: l'ivresse amène le sommeil.    - modo ne turpitudo sequatur, Cic. Lael. 17, 61: pourvu qu'il n'en résulte pas de déshonneur. [st1]10 [-] échoir à (comme avantage ou comme charge).    - sequi heredem, Hor.: échoir à un héritier ou incomber à un héritier.    - urbes captae Aetolos sequuntur, Liv. 33, 13, 10: les villes prises sont la part des Etoliens.    - ubi malos praemia sequuntur, Sall.: quand les récompenses sont le partage des mauvais citoyens.    - quid quod, si bonum esset ira, perfectissimum quemque sequeretur? Sen. Ir. 1: *que dire relativement au fait que* = il y a plus, si la colère était un bien, elle reviendrait (échoirait) aux hommes les plus parfaits. [st1]11 [-] suivre de soi-même, venir naturellement, venir facilement, céder sans résistance.    - ipse (ramus) facille sequetur, Virg.: le rameau se détachera sans effort.    - telum non sequitur, Liv. 38, 21, 11: le trait résiste (à la main qui l'arrache).    - cerae manum sequuntur, Stat.: la cire s'assouplit sous les doigts.    - oratio sequetur quocumque torquebis, Cic.: le style se prêtera à toutes les formes.    - laus pulcherrima cum sequitur, non cum arcessitur, Quint. 10, 2, 27: mérite précieux, quand il est spontané et non affecté.    - nec verba sequuntur, Virg.: les paroles font défaut.    - sequitur tropus oratorem, Quint.: le trope est à la discrétion de l'orateur. [st1]12 [-] impers. sequitur.    - sequitur dicere, Dig.: reste à parler de.    - sequitur nihil deos ignorare, Cic. Div. 2: il s'ensuit que les dieux n'ignorent rien.    - sequitur ut...: - [abcl]a - il arrive en conséquence que, il s'ensuit que... - [abcl]b - il s'ensuit que (par conséquent, cela prouve que) - [abcl]c - il faut ensuite que, il reste à.    - sequitur ut doceam: ma tâche est ensuite de montrer (il me reste à montrer).    - num sequitur ut...? Tac.: est-ce une raison pour que...?    - sequitur ut nihil paeniteat, nihil desit, nihil obstet, Cic. Tusc. 5, 18: il s'ensuit qu'on ne connaît ni repentir, ni insuffisance, ni difficulté. ¶ 2 poursuivre, chercher à atteindre a) ; b) sequi Formias, Cic. Att. 10, 18, 2: se diriger vers Formies, chercher à gagner Formies, cf. Cic. Att. 3, 16 ; Caes. BC. 3, 49 ; Virg. En. 4, 361; c) platani umbram sequi, Cic. de Or. 1, 28: rechercher l'ombre d'un platane ; sequi praemia recte factorum, Cic. Mil. 96: rechercher la récompense des belles actions, cf. Cic. Lael. 100; Mur. 55; Rep. 3, 18; Leg. 2, 3; Off. 1, 110; sequi probabilia conjectura, Cic. Tusc. 1, 17: chercher à atteindre la vraisemblance par conjecture II [avec inf.] Lucr. 5, 529, s'attacher à ¶ 3 venir après: a) secutum est bellum Africanum, Cic. Dej. 25: vint ensuite la guerre d'Afrique, cf. Cic. Verr. 3, 190; Tusc. 5, 72; et quae sequuntur, Cic. Or. 184: et le reste, et ce qui suit, cf. Cic. Nat. 2, 110 II sequitur hunc annum nobilis clade Romana Caudina pax, Liv. 9, 1, 1: après cetta année vient la paix Caudine, célèbre par la défaite des Romains II sequitur ut... doceam, Cic. Verr. 3, 163: ma tâche est ensuite de montrer..., cf. Cic. Nat. 2, 80; deinde sequitur, quibus jus sit... Cic. Leg. 3, 40: puis vient la question de savoir quels sont ceux qui ont le droit... ; b) suivre comme conséquence, comme résultat: sequuntur largitionem rapinae, Cic. Off. 2, 54: à la suite de la prodigalité viennent les rapines, cf. Cic. Lael. 74; Off. 1, 160; 3, 19 ; ex eo tempore discordiae secutae sunt, Cic. Off. 2, 80: à partir de ce moment des discordes ont succédé ; c) s'ensuivre logiquement: [avec prop. inf.] sequitur nihil deos ignorare, Cic. Div. 2, 105: il s'ensuit que les dieux n'ignorent rien, cf. Cic. Nat. 2, 75 ; Fat. 28 ; Tusc. 5, 21; [avec ut subj.] Cic. Fin. 2, 24 ; 3, 26 ; Tusc. 5, 53; 5, 67; etc. ¶ 4 suivre de soi-même, céder sans résistance, obéir à une impulsion ; herbae aridae factae celerius rumpuntur quam sequuntur, Varr. R. 1, 47: les plantes devenues sèches se brisent avant que de céder à la main, cf. Virg. En. 6, 146; Liv. 38, 21, 11 II [fig.] Cic. de Or. 3, 176 ; Or. 52 ; non quaesitus est numerus, sed secutus, Cic. Or. 165: le rythme n'a pas été cherché, mais il est venu naturellement, cf. Quint. 10, 2, 27 ; Plin. Ep. 1, 8, 14 ¶ 5 échoir comme possession, tomber en partage: ager urbesque captae Aetolos sequuntur, Liv. 33, 13, 10: les terres et les villes prises tombent en partage aux Etoliens II [formule abrégée d'inscription]: H. M. H. N. S. hoc monumentum heredem non sequitur: ce monument ne fait pas partie de l'héritage, cf. Hor. S. 1, 8, 13.
    * * *
    sĕquor, sĕqui, sĕcūtus sum - tr. -.    - [gr]gr. ἕπω, ἓπομαι (*σέπω, *σέπομαι).    - la forme active sequo, ĕre est attestée par Gell. 18, 9, 8; Prisc. 8, 6, 29 ; passif sequi Her. 3, 3, 5. [st1]1 [-] suivre, aller à la suite, s'attacher à (au pr. et au fig.).    - abi prae, jam ego sequar, Plaut. Am.: va devant, je suivrai.    - sequi procul, Plaut. (sequi magno intervallo, Caes.): suivre de loin.    - non tibi sequendus eram, Ov.: il ne fallait pas m'accompagner.    - sequi praetorem, Hor.: suivre le préteur, escorter le préteur.    - sequi vestigia alicujus, Ov. M. 4: s'attacher aux pas de qqn.    - sequi terga alicujus, Cic.: s'attacher aux pas de qqn.    - sequi aliquid oculis, Virg.: suivre qqch des yeux.    - neque arborum te ulla sequetur, Hor.: et pas un de ces arbres ne te suivra (aux enfers).    - absol. Helvetii secuti, Caes. BG. 1, 24, 4: les Helvètes ayant suivi, cf. Caes. BG. 1, 40.    - sequi naturam ducem, Cic. Lael. 19: suivre la nature comme guide.    - Epicurus, in quibus sequitur Democritum, non fere labitur, Cic. Fin. 1, 18: Epicure, dans les endroits où il suit Démocrite, ne se trompe pas d'ordinaire.    - Panaetius, quem multum in his libris secutus sum, non interpretatus, Cic. Off. 2, 60: Panétius que j'ai beaucoup suivi dans ce traité, sans pourtant le traduire.    - sequi auctoritatem et consilium alicujus, Cic. Fam. 4, 3, 2: suivre l'autorité et les conseils de qqn.    - sequi sententiam, Caes. BC. 1, 2, 6: suivre l'avis de qqn.    - sequi factum alicujus, Caes. BC. 2, 32, 2: suivre la conduite (l'exemple) de qqn.    - nostro sequitur de vulnere sanguis, Virg.: le sang suit le coup que nous portons.    - sudor membra sequebatur, Virg.: la sueur couvrait les membres.    - nares vicinitatem oris secutae sunt, Cic.: les narines ont été placées dans le voisinage de la bouche.    - patrem sequuntur liberi, Liv. 4: les enfants suivent la condition de leur père.    - post gloriam invidia sequitur, Sall. J. 55: l'envie marche à la suite de la gloire.    - damnatum poenam sequi oportebat, ut igni cremaretur, Caes. BG. 1: la peine infligée au condamné était qu'il devait subir le châtiment du feu.    - te fama illa sequetur oppressisse... Sall. Mithr.: s'attachera à toi la gloire d'avoir anéanti... [st1]2 [-] suivre hostilement, poursuivre, courir après.    - sequi aliquem nudo ferro, Ov. M. 6: presser qqn l'épée nue à la main.    - neque prius finem sequendi fecere quam... Caes. BG. 7, 47: et leur poursuite ne cessa pas avant que...    - sequi feras, Ov. M. 2: donner la chasse aux bêtes sauvages.    - nos bella sequuntur, Ov.: la guerre s'acharne après nous.    - sequi hostes, Caes. BG. 1, 22: poursuivre les ennemis.    - finis sequendi, Caes. BG. 7, 17: la fin de la poursuite. [st1]3 [-] suivre (une direction), parcourir en suivant.    - sequi avia cursu, Virg.: s'engager en courant dans des chemins détournés.    - in re publica viam sequi, Cic. Cat. 4: suivre une voie politique.    - rectum sequi, Cic.: marcher dans le droit chemin. [st1]4 [-] se diriger vers; au fig. chercher à atteindre, rechercher, tendre vers, être en quête de, s'attacher, viser à.    - sequi Formias, Epirum, Cic.: aller à Formies, gagner l'Epire.    - illi cogebantur sequi loca demissa ac palustria, Caes. BC. 3, 49: les ennemis étaient forcés de rejoindre les terrains bas et marécageux.    - Italiam non sponte sequor, Virg. En. 4: c'est malgré moi que je poursuis l'Italie.    - sequi florentem cytisum, Virg.: chercher le cytise en fleurs.    - sequi potus calidos, Plin.: rechercher des boissons chaudes, aimer boire chaud.    - sequi lites, Plaut. And. 4, 5, 16: courir après les procès, aimer la chicane.    - sequi hymenaeos, Virg.: prétendre à un hymen.    - sequi amicitiam, Nep.: rechercher l'amitié.    - sequi fasces, Prop.: ambitionner les faisceaux consulaires.    - sequi parvas mercedes, Hor. S. 1, 6, 87: être en quête d'un mince salaire.    - sequi tranquillitatem, Cic.: aspirer à la tranquillité.    - sequi longius adulationem, Tac.: pousser plus loin la flatterie.    - explicemus quid ipsi sequamur, Quint.: montrons l'avantage auquel nous visons. [st1]5 [-] suivre (un exemple, un parti, une opinion), se laisser guider par, se régler sur, se conformer, obéir, adhérer, être attaché à, adopter.    - sequi exemplum: suivre l'exemple.    - vestrum factum omnia municipia sunt secuta, Caes. BC. 2: c'est votre conduite qu'ont imitée tous les municipes.    - sequi optimos, Tac.: se modeler sur les gens de bien.    - sequi Platonem auctorem, Cic.: suivre l'autorité de Platon.    - amicum vel bellum patriae inferentem sequi, Cic. Lael. 12, 43: rester fidèle à un ami lors même qu'il ferait la guerre à son pays.    - sequi officium, Cic.: rester fidèle à son devoir.    - sequi partes, Vell.: embrasser un parti.    - sequi leges, Cic.: se conformer aux lois.    - deos duces sequere, Liv. 41: prends les dieux comme guides.    - horrentem capillum retro sequuntur, Tac.: ils conservent la coutume de retrousser leurs cheveux.    - sequi ardorem militum, Tac.: céder à l'ardeur des soldats.    - hoc minimum ut sequamur, Cic.: pour nous en tenir à ce minimum.    - non existimationem populi sequentur? Cic.: ne s'en référeront-ils pas à l'opinion du peuple? [st1]6 [-] poursuivre (un discours, une lecture); qqf. dire, parler.    - perge sequi interdictum, Cic.: poursuis la lecture de l'ordonnance.    - quid majora sequar? Virg. G. 2, 434: pourquoi mentionner une végétation plus haute?    - sequemur claritates operum, Plin.: je vais parler des effets les plus remarquables.    - sequor disponere causas, Lucr. 5, 529: je continue à exposer les causes.    - cum ipso sum secuta placide ipsa, Plaut.: je lui ai parlé tranquillement en personne. [st1]7 [-] parler après un autre, répondre.    - dicta sic voce secutus, Virg.: il répondit en ces termes. [st1]8 [-] succéder à, venir après; faire suite à un discours.    - luce secutura, Ov.: le jour suivant.    - sequitur hunc annum pax, Liv. 9: cette année est suivie de la paix.    - clamorem res secuta est, Liv.: des cris, on en vint à l'action.    - secuturi nepotes, Ov.: les descendants, la postérité.    - quae sequuntur: ce qui suit, la suite.    - sed sequitur is qui, Cic.: mais en voici venir un qui.    - post illas datas litteras secuta est summa contentio de domo, Cic. Att. 4, 2: après la réception de cette lettre, on en est venu à un violent débat au sujet de ma maison. [st1]9 [-] venir comme conséquence, se rattacher à, résulter de.    - hunc habitum convenientes mores sequebantur, Liv.: à de telles manières se joignaient des moeurs à l'avenant.    - vina quies sequitur, Ov.: l'ivresse amène le sommeil.    - modo ne turpitudo sequatur, Cic. Lael. 17, 61: pourvu qu'il n'en résulte pas de déshonneur. [st1]10 [-] échoir à (comme avantage ou comme charge).    - sequi heredem, Hor.: échoir à un héritier ou incomber à un héritier.    - urbes captae Aetolos sequuntur, Liv. 33, 13, 10: les villes prises sont la part des Etoliens.    - ubi malos praemia sequuntur, Sall.: quand les récompenses sont le partage des mauvais citoyens.    - quid quod, si bonum esset ira, perfectissimum quemque sequeretur? Sen. Ir. 1: *que dire relativement au fait que* = il y a plus, si la colère était un bien, elle reviendrait (échoirait) aux hommes les plus parfaits. [st1]11 [-] suivre de soi-même, venir naturellement, venir facilement, céder sans résistance.    - ipse (ramus) facille sequetur, Virg.: le rameau se détachera sans effort.    - telum non sequitur, Liv. 38, 21, 11: le trait résiste (à la main qui l'arrache).    - cerae manum sequuntur, Stat.: la cire s'assouplit sous les doigts.    - oratio sequetur quocumque torquebis, Cic.: le style se prêtera à toutes les formes.    - laus pulcherrima cum sequitur, non cum arcessitur, Quint. 10, 2, 27: mérite précieux, quand il est spontané et non affecté.    - nec verba sequuntur, Virg.: les paroles font défaut.    - sequitur tropus oratorem, Quint.: le trope est à la discrétion de l'orateur. [st1]12 [-] impers. sequitur.    - sequitur dicere, Dig.: reste à parler de.    - sequitur nihil deos ignorare, Cic. Div. 2: il s'ensuit que les dieux n'ignorent rien.    - sequitur ut...: - [abcl]a - il arrive en conséquence que, il s'ensuit que... - [abcl]b - il s'ensuit que (par conséquent, cela prouve que) - [abcl]c - il faut ensuite que, il reste à.    - sequitur ut doceam: ma tâche est ensuite de montrer (il me reste à montrer).    - num sequitur ut...? Tac.: est-ce une raison pour que...?    - sequitur ut nihil paeniteat, nihil desit, nihil obstet, Cic. Tusc. 5, 18: il s'ensuit qu'on ne connaît ni repentir, ni insuffisance, ni difficulté. ¶ 2 poursuivre, chercher à atteindre a) ; b) sequi Formias, Cic. Att. 10, 18, 2: se diriger vers Formies, chercher à gagner Formies, cf. Cic. Att. 3, 16 ; Caes. BC. 3, 49 ; Virg. En. 4, 361; c) platani umbram sequi, Cic. de Or. 1, 28: rechercher l'ombre d'un platane ; sequi praemia recte factorum, Cic. Mil. 96: rechercher la récompense des belles actions, cf. Cic. Lael. 100; Mur. 55; Rep. 3, 18; Leg. 2, 3; Off. 1, 110; sequi probabilia conjectura, Cic. Tusc. 1, 17: chercher à atteindre la vraisemblance par conjecture II [avec inf.] Lucr. 5, 529, s'attacher à ¶ 3 venir après: a) secutum est bellum Africanum, Cic. Dej. 25: vint ensuite la guerre d'Afrique, cf. Cic. Verr. 3, 190; Tusc. 5, 72; et quae sequuntur, Cic. Or. 184: et le reste, et ce qui suit, cf. Cic. Nat. 2, 110 II sequitur hunc annum nobilis clade Romana Caudina pax, Liv. 9, 1, 1: après cetta année vient la paix Caudine, célèbre par la défaite des Romains II sequitur ut... doceam, Cic. Verr. 3, 163: ma tâche est ensuite de montrer..., cf. Cic. Nat. 2, 80; deinde sequitur, quibus jus sit... Cic. Leg. 3, 40: puis vient la question de savoir quels sont ceux qui ont le droit... ; b) suivre comme conséquence, comme résultat: sequuntur largitionem rapinae, Cic. Off. 2, 54: à la suite de la prodigalité viennent les rapines, cf. Cic. Lael. 74; Off. 1, 160; 3, 19 ; ex eo tempore discordiae secutae sunt, Cic. Off. 2, 80: à partir de ce moment des discordes ont succédé ; c) s'ensuivre logiquement: [avec prop. inf.] sequitur nihil deos ignorare, Cic. Div. 2, 105: il s'ensuit que les dieux n'ignorent rien, cf. Cic. Nat. 2, 75 ; Fat. 28 ; Tusc. 5, 21; [avec ut subj.] Cic. Fin. 2, 24 ; 3, 26 ; Tusc. 5, 53; 5, 67; etc. ¶ 4 suivre de soi-même, céder sans résistance, obéir à une impulsion ; herbae aridae factae celerius rumpuntur quam sequuntur, Varr. R. 1, 47: les plantes devenues sèches se brisent avant que de céder à la main, cf. Virg. En. 6, 146; Liv. 38, 21, 11 II [fig.] Cic. de Or. 3, 176 ; Or. 52 ; non quaesitus est numerus, sed secutus, Cic. Or. 165: le rythme n'a pas été cherché, mais il est venu naturellement, cf. Quint. 10, 2, 27 ; Plin. Ep. 1, 8, 14 ¶ 5 échoir comme possession, tomber en partage: ager urbesque captae Aetolos sequuntur, Liv. 33, 13, 10: les terres et les villes prises tombent en partage aux Etoliens II [formule abrégée d'inscription]: H. M. H. N. S. hoc monumentum heredem non sequitur: ce monument ne fait pas partie de l'héritage, cf. Hor. S. 1, 8, 13.
    * * *
        Sequor, sequeris, sequutus sum, sequi. Terent. Suyvre.
    \
        Amicitiam alicuius sequi. Cic. Entretenir son alliance.
    \
        Amicum sequi. Cic. Faire ce qu'il luy plaist, Luy obeir.
    \
        Authoritatem alicuius sequi. Cic. La suyvre.
    \
        Compendia temporis sequi. Columel. Tascher à n'employer de temps que le moins qu'on peult en quelque chose, Suyvre brieveté, Eviter despense de temps.
    \
        Consuetudinem sequi. Plin. iunior. Faire selon la coustume, Suyvre la coustume.
    \
        Ex fuga aliquem sequi. Caes. Aller apres aucun qui s'enfuit, et fuir avec luy.
    \
        Fames sequuta est. Plin. Est ensuyvie.
    \
        Feras sequi. Ouid. Poursuyvre, Chasser aux bestes sauvages.
    \
        Fidem alicuius sequi. Caesar. Croire à sa parolle, à sa foy et promesse.
    \
        Caesaris fidem sequutus. Caes. A l'adveu de Cesar.
    \
        Fidem Populi Romani sequi. Cicero. Tenir le parti du peuple Romain.
    \
        Fortunam suam sequi. Liu. Suyvre sa fortune.
    \
        Gratiam Caesaris sequi. Caes. Tascher d'estre en son amitié, Pourchasser son amitié.
    \
        Sequi librum lapsum. Plin. iunior. Suyvre pour le recueillir et relever.
    \
        Sequi lites. Terent. Plaider.
    \
        Matrimonium diuitis sequi. Plin. iunior. Suyvre le parti d'une personne riche, et la prendre à mari ou à femme.
    \
        Naturam ducem sequi. Cic. Faire ce que nature nous enseigne.
    \
        Officium sequi. Cic. Faire son debvoir, et y satisfaire, S'acquicter de son debvoir.
    \
        Promissa sequi. Liu. S'attendre aux promesses d'aucun.
    \
        Quaestum et sumptum alicuius sequi. Cic. Ensuyvre sa profession et maniere d'acquerir et de despendre.
    \
        Sectam alicuius sequi. Liu. Tenir ou suyvre son parti.
    \
        Sententiam alicuius sequi. Cic. Estre de son opinion, Tenir ou suyvre son opinion.
    \
        Vtilitates sequi. Cic. Cercher ses prouffits.
    \
        Verbum aliquod sequi. Cic. Prendre un mot à la rigueur, Suyvre le sens de la lettre.
    \
        Vestigiis sequi. Liu. Suyvre pas à pas, ou Suyvre le train et la trace.
    \
        Voce aliquem sequi. Virgil. Suyvre de parolles aucun qui s'en va.
    \
        Sequitur, absolute. Cic. Il s'ensuit.

    Dictionarium latinogallicum > sequor

  • 2 nobilis

    [st1]1 [-] nōbĭlis (arch. gnōbĭlis --- P. Fest. 174), e: a - sens primitif qu'on peut connaître, facile à connaître; connu.    - neque is umquam nobilis fui, Plaut. Ps. 1112: jamais je n'ai été de leurs connaissances. --- cf. Tac. H. 3, 39 (mss). b - bien connu, célèbre, illustre, renommé, noble, glorieux; fameux (péjoratif ou laudatif).    - nobilis ferebatur, Nep. 25, 1, 3: il avait une célébrité.    - nobilis, is, m.: un noble.    - sequitur hunc annum nobilis clade Romana Caudina pax, Liv. 9, 1, 1: après cetta année vient la paix Caudine, célèbre par la défaite des Romains.    - aedes nobilissimae, Cic. Dom. 116: la plus connue des maisons. --- cf. Verr. 1, 53; 4, 96; Pomp. 33.    - nihil erat ea pictura nobilius, Cic. Verr. 4, 122: il n'y avait rien de plus célèbre que cette peinture. --- cf. Verr. 4, 20; Tusc. 3, 75; Br. 122.    - nobilis in primis philosophus, Cic. Rep. 1, 3: philosophe illustre entre tous. --- cf. Inv. 2, 7; de Or. 1, 47; R. Post. 23.    - [en mauv. part] aliud ejus facinus nobile, Cic. Verr. 2, 82: un autre de ses exploits bien connu. --- cf. Verr. 4, 73; Liv. 39, 9, 5; Plaut. Rud. 619. c - noble, de famille noble, de noble naissance [qui a le jus imaginum].    - Cic. Verr. 5, 181; Cael. 31, etc. ; Sen. Ep. 44, 5.    - nobiles nostri, Plin. Ep. 5, 17, 5: nos nobles, notre noblesse.    - nobilis, nobilissimus: noble, nobilissime [titre à la cour des empereurs]. --- Cod. Th. 10, 25, 1; etc. [st1]2 [-] Nōbĭlis, is, m.: nom d'homme. --- Inscr.
    * * *
    [st1]1 [-] nōbĭlis (arch. gnōbĭlis --- P. Fest. 174), e: a - sens primitif qu'on peut connaître, facile à connaître; connu.    - neque is umquam nobilis fui, Plaut. Ps. 1112: jamais je n'ai été de leurs connaissances. --- cf. Tac. H. 3, 39 (mss). b - bien connu, célèbre, illustre, renommé, noble, glorieux; fameux (péjoratif ou laudatif).    - nobilis ferebatur, Nep. 25, 1, 3: il avait une célébrité.    - nobilis, is, m.: un noble.    - sequitur hunc annum nobilis clade Romana Caudina pax, Liv. 9, 1, 1: après cetta année vient la paix Caudine, célèbre par la défaite des Romains.    - aedes nobilissimae, Cic. Dom. 116: la plus connue des maisons. --- cf. Verr. 1, 53; 4, 96; Pomp. 33.    - nihil erat ea pictura nobilius, Cic. Verr. 4, 122: il n'y avait rien de plus célèbre que cette peinture. --- cf. Verr. 4, 20; Tusc. 3, 75; Br. 122.    - nobilis in primis philosophus, Cic. Rep. 1, 3: philosophe illustre entre tous. --- cf. Inv. 2, 7; de Or. 1, 47; R. Post. 23.    - [en mauv. part] aliud ejus facinus nobile, Cic. Verr. 2, 82: un autre de ses exploits bien connu. --- cf. Verr. 4, 73; Liv. 39, 9, 5; Plaut. Rud. 619. c - noble, de famille noble, de noble naissance [qui a le jus imaginum].    - Cic. Verr. 5, 181; Cael. 31, etc. ; Sen. Ep. 44, 5.    - nobiles nostri, Plin. Ep. 5, 17, 5: nos nobles, notre noblesse.    - nobilis, nobilissimus: noble, nobilissime [titre à la cour des empereurs]. --- Cod. Th. 10, 25, 1; etc. [st1]2 [-] Nōbĭlis, is, m.: nom d'homme. --- Inscr.
    * * *
        Nobilis, et hoc nobile, pen. corr. Virgil. Qui est fort congneu.
    \
        Nobilis. Cic. Noble et excellent en quelque chose que ce soit, soit bonne ou mauvaise, Fort congneu, Dont il est grand bruit par tout.
    \
        Nobili genere nati sunt. Cic. De noble parenté.
    \
        Nobilis et clarus origine. Ouid. De noble extraction et origine, Extraict de noblesse, ou gentillesse.
    \
        Vitulis marinis ad multa nobile fel. Plin. Utile par excellence, Fort estimé pour medecine.
    \
        Scelere nobiles. Plaut. Qui sont congneuz entre touts les autres pour leur meschanceté.

    Dictionarium latinogallicum > nobilis

  • 3 nobilis

    nōbilis, e [ nosco ]
    2) заметный, видимый ( gaudium T)
    3) славный, прославленный, знаменитый (n. et clarus C)
    n. (in, ex) aliquā re C etc. — знаменитый чём-л.
    palma n. H — почётная пальма, т. е. награда, приз
    4) (тж. n. genere Ap) благородный, высокородный, родовитый, знатный, аристократический ( nobĭli genere natus C)
    5) превосходный, отличный (fundus C; equus QC, Sen)
    6) пресловутый, покрытый дурной славой ( Caudīna pax L)

    Латинско-русский словарь > nobilis

  • 4 nobilis

    nōbilis, e (urspr., aber archaist. Form gnōbilis, zu nōsco), kennbar, kenntlich, bekannt, I) im allg.: eis nobilis fui, Plaut.: inimicitiae nobiles inter eos erant, stadtkundig, Liv. – dah. merklich, sichtbar, gaudium, Tac. – II) prägn.: A) bekannt in der Welt, a) im guten Sinne, weit bekannt, weit verbreitet, namhaft, denkwürdig, berühmt (verb. nobilis et clarus, clarus et nobilis), rhetor in primis nobilis, Cic.: rex nob., Nep.: oppidum, Cic.: crimen, Ov.: ex doctrina nobilis et clarus, Cic.: nobilior sanguine matris, Ov.: studia te tua clarum et nobilem efficiunt, Sen. – m. folg. Infin., superare pugnis, berühmt als Kämpfer im Faustkampf, Hor. carm. 1, 12, 26: e rectis fundere gaesa rotis, Prop. 4, 10, 42: avum fronte aequavisse severā, Sil. 11, 74. – b) im üblen Sinne, berüchtigt, taurus, Cic.: scortum, Liv.: nobilis clade Romanā Caudina pax, Liv.: se scelere nolunt fieri nobiles, Plaut. – B) edel, adelig, geadelt, vornehm, von edler Herkunft (Geburt), aus guter Familie, bes. aus einer Familie (gleichviel ob patrizischen od. plebejischen), in der mehrere Mitglieder die drei obersten Ehrenstellen (Konsulat, Prätur u. kurulische Ädilität) bekleidet hatten und demzufolge das ius imaginum besaßen, zuw. auch = aristokratisch (Ggstz. novus od. ignobilis), homo, Cic.: mulier, Cic.: scortum, Liv.: adulescens, iuvenis, ein junger Mann von Adel, ein junger Adeliger, Cic.: nobili genere nati, Cic.: mea (amica) est sumptuosa, nobilis, eine vornehme Dame, Ter.: subst., nobiles nostri, Plin. ep. 5, 17, 6. – Nobilis u. Nobilissimus unter den Kaisern ein Titel der kaiserlichen Familie; und diese Würde od. Titel hieß Nobilissimatus, ICt. – C) von edler Art, edel, vortrefflich, vorzüglich, equae, Ov.: equus, Sen. u. Curt.: fundi, Cic.: phalerae, Cic. – m. Genet., et animi et generis nobilissimus adulescens, Val. Max. 5, 2, 6: m. Genet. Gerund., fandi, Auson. profess. 4, 2. – m. ad u. Akk. canes ad venandum nobiles, Curt. 9, 1 (6), 31. – / Abl. Sing. gew. nobili; aber aliquo excellente et nobile viro, Cic. fr. b. Caris. 138, 13.

    lateinisch-deutsches > nobilis

  • 5 sequor

    sequor, secūtus sum, sequī, tr. u. intr. (altind. sácate, begleitet, griech. επομαι, Aor. ε-σπόμην, St. σεπ), folgen, nachfolgen, begleiten, I) eig. u. übtr.: A) eig.: 1) im allg.: a) v. leb. Wesen: alqm intro, Ter.: Caesarem ex urbe Caes.: alqm (magistratum) in provinciam, Nep.; alcis vestigia, Ov. – absol., i prae, sequar, Ter.: sequere hāc me igitur, Plaut.: sequere hāc me intro, Plaut.: sequere hāc me intro ad Glycerium, Ter. (s. Spengel Ter. Andr. 978): funus interim procedit (setzt sich in Bewegung); sequimor (wir schließen uns an), Ter.: servi sequentes, Hor.: Helvetii cum omnibus suis carris secuti, Caes. – b) v. lebl. Subjj.: magna multitudo carrorum sequi Gallos consuevit, Caes.: zona bene te secuta, Hor. – 2) insbes.: a) feindlich folgen, nachfolgen, verfolgen, hostes, Caes.: feras, Ov.: hostem vestigiis, Liv.: alqm ferro, Ov.: hostem telo, Tac.: absol., finem sequendi facere, Caes. – b) einem Orte nachgehen, ihn aufsuchen, Formias, Cic.: secutae sunt nares vicinitatem oris, haben gesucht die usw., Cic. – B) übtr.: a) der Zeit od. Reihe nach folgen, nachfolgen, erfolgen, aestatem autumnus sequitur, Enn.: sequitur hunc annum nobilis clade Caudinā pax, Liv.: transacto Punico bello secutum est Macedonicum contra Philippum regem, Eutr.: sequens annus, Hirt. b. Gall.: sequenti tempore, Nep.: sequenti anno, Liv. u. Eutr.: sequenti die, Liv. u. Auct. b. Hisp.: sequenti volumine, Plin.: secuto die, Plin.: secutis temporibus, Tac.: secuta aetas, Plin.: Africanus sequens, der Jüngere, Plin. – tonitrum secuti nimbi, Ov.: lacrimae sunt verba secutae, Ov.: cetera sequentur, Cic.: et quae sequuntur, und so weiter, Cic. – Partiz. subst., α) sequēns, entis, n. = epitheton, das Folgewort, nach Quint. 8, 6, 40. – β) sequentia, ium, n., das Folgende, Spätere, Tac. ann. 6, 48. – b) jmdm. als Besitztum, Erbschaft nachfolgen = zufallen, zuteil werden, urbes captae Aetolos sequerentur, Liv.: heredes monumentum ne sequeretur, Hor.: plumbum eum sequetur, ICt.: so in Inschriften, zB. hic locus, hoc monumentum heredem non sequitur, Corp. inscr. Lat. 14, 1311 u. 1818. Petron. 71, 7. – c) prägn., folgen = leicht nachgeben, sich gut herausziehen lassen, gut herausgehen, herbae sequuntur, Varro: ipse (ramus) volens facilisque sequetur, Verg.: telum non sequitur, Liv.

    II) bildl.: 1) im allg., folgen, nachfolgen, verfolgen, gloria virtutem tamquam umbra sequitur, Cic. – viam, quae popularis habetur, Cic.: verbum, Cic.: verba ducis, nachsprechen, Val. Flacc.: edictum, die Worte des Erlasses verfolgen, Cic.: dicta sic voce, folgendermaßen verfolgen, beantworten, Verg. – m. ex u. Abl., ex eo tempore tantae discordiae secutae sunt, ut etc., Cic.: mit post u. Akk., post illas datas litteras secuta est summa contentio de domo, kam es zu einem gewaltigen Kampfe über mein Haus, Cic. – 2) insbes.: a) jmds. Beispiel, Meinung, Ansicht folgen, Folge leisten, befolgen, beitreten, anhangen, an jmd. sich anschließen (s. Bünem. Lact. 1, 11, 34 u. 2, 17, 11), leges, Cic.: consilium alcis, Cic.: exemplum, Nep.: sententiam alcis (jmds. Vorschlage), Nep.: amicum, Cic.: si senatus sequatur, Cic.: liberi sequuntur patrem, folgen dem Stande des Vaters, Liv. – b) einer Sache nachgehen, etwas suchen, einer Sache Folge leisten, nach etwas trachten, streben, auf etwas sehen, sein Augenmerk richten, sich von etwas nicht trennen können, an etw. festhalten, von etw. sich leiten lassen, lites, Ter.: amicitiam Atticorum, Nep.: amicitiam fidemque populi Romani, Cic.: amicitiam Caesaris, sich auf Cäsars Seite schlagen, Caes.: negotia familiaria, Sall. fr.: fortunam magis quam amicitiam, Eutr.: remotum a studiis ambitionis otium et tranquillitatem vitae, wählen, Cic.: commodum alcis, Ter.: video meliora proboque, deteriora sequor, Ov. – c) in der Rede der Reihe nach folgen, an die Reihe kommen, sequitur illa divisio, Cic.: sequitur, ut doceam etc., Cic.: sequitur videre de eo, quod etc., ICt. – d) einer vorhergehenden Ursache als Wirkung folgen, erfolgen, die Folge sein, modo ne summa turpitudo (höchste Grad der Sch.) sequatur, Cic.: poena, quae illud scelus sequeretur, Cic.: m. ex u. Abl., an mediocre discrimen opinionis secuturum ex hac re putetis? Liv.: ex his tristitia sequitur, Sen.: mit post u. Akk., poena, quod (weil sie) post peccatum sequitur, Varro LL.: meminit post gloriam invidiam sequi, Sall.: nec tantum sequi gloriae post victoriam quam ignominiae post ruinam, Hieron. – Insbes., logisch folgen, sich ergeben, gew. mit ut u. Konj., si hoc enuntiatum verum non est, sequitur, ut falsum sit, Cic.: sequitur, ut nihil paeniteat, nihil desit, Cic.: sequitur ergo, ut, quia illa propter hanc causam irascitur nobis, tu mitiges matrem, qui irae eius nos obtulisti, Curt.: nachaug., inde et illud sequitur, ut etc., Sen. de ira 2, 25, 1: unde sequitur, ut etc., Augustin. op. imperf. c. Iul. 2. c. 236 extr.: seltener mit folg. Acc. u. Infin., nec, si omne enuntiatum aut verum aut falsum est, sequitur ilico esse causas immutabiles, Cic. de fato 28. – e) prägn., leicht folgen, sich fügen, von selbst kommen, -gehen, gelingen (vgl. Spalding u. Bonnell Quint. 10, 2, 26. Thiel Verg. Aen. 12, 912. Gierig Ov. met. 1, 647), verbaque provisam rem non invita sequentur, Hor.: tropus oratorem sequitur, Quint.: non omnia nos ducentes ex Graeco sequuntur, glückt uns, Quint.: quod meae memoriae mediocritatem sequebatur, Quint. – non sufficiunt vires, nec vox nec verba sequuntur, Verg.: non quaesitum esse numerum, sed secutum, Cic.: sequi debet gloria, non appeti, Plin. ep.: quae tum est pulcherrima, cum sequitur, non cum arcessitur, Quint.: ebenso cum sequitur, non cum affectatur, Quint. – / Archaist. aktive Nbf. sequo, ere, nach Gell. 18, 9, 8. Prisc. 8, 29. – Infin. sequi passiv, Cornif. rhet. 3, 5.

    lateinisch-deutsches > sequor

  • 6 nobilis

    nōbilis, e (urspr., aber archaist. Form gnōbilis, zu nōsco), kennbar, kenntlich, bekannt, I) im allg.: eis nobilis fui, Plaut.: inimicitiae nobiles inter eos erant, stadtkundig, Liv. – dah. merklich, sichtbar, gaudium, Tac. – II) prägn.: A) bekannt in der Welt, a) im guten Sinne, weit bekannt, weit verbreitet, namhaft, denkwürdig, berühmt (verb. nobilis et clarus, clarus et nobilis), rhetor in primis nobilis, Cic.: rex nob., Nep.: oppidum, Cic.: crimen, Ov.: ex doctrina nobilis et clarus, Cic.: nobilior sanguine matris, Ov.: studia te tua clarum et nobilem efficiunt, Sen. – m. folg. Infin., superare pugnis, berühmt als Kämpfer im Faustkampf, Hor. carm. 1, 12, 26: e rectis fundere gaesa rotis, Prop. 4, 10, 42: avum fronte aequavisse severā, Sil. 11, 74. – b) im üblen Sinne, berüchtigt, taurus, Cic.: scortum, Liv.: nobilis clade Romanā Caudina pax, Liv.: se scelere nolunt fieri nobiles, Plaut. – B) edel, adelig, geadelt, vornehm, von edler Herkunft (Geburt), aus guter Familie, bes. aus einer Familie (gleichviel ob patrizischen od. plebejischen), in der mehrere Mitglieder die drei obersten Ehrenstellen (Konsulat, Prätur u. kurulische Ädilität) bekleidet hatten und demzufolge das ius imaginum besaßen, zuw. auch = aristokratisch (Ggstz. novus od. ignobilis), homo, Cic.: mulier, Cic.: scortum, Liv.: adulescens, iuvenis, ein junger Mann von
    ————
    Adel, ein junger Adeliger, Cic.: nobili genere nati, Cic.: mea (amica) est sumptuosa, nobilis, eine vornehme Dame, Ter.: subst., nobiles nostri, Plin. ep. 5, 17, 6. – Nobilis u. Nobilissimus unter den Kaisern ein Titel der kaiserlichen Familie; und diese Würde od. Titel hieß Nobilissimatus, ICt. – C) von edler Art, edel, vortrefflich, vorzüglich, equae, Ov.: equus, Sen. u. Curt.: fundi, Cic.: phalerae, Cic. – m. Genet., et animi et generis nobilissimus adulescens, Val. Max. 5, 2, 6: m. Genet. Gerund., fandi, Auson. profess. 4, 2. – m. ad u. Akk. canes ad venandum nobiles, Curt. 9, 1 (6), 31. – Abl. Sing. gew. nobili; aber aliquo excellente et nobile viro, Cic. fr. b. Caris. 138, 13.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > nobilis

  • 7 sequor

    sequor, secūtus sum, sequī, tr. u. intr. (altind. sácate, begleitet, griech. επομαι, Aor. ε-σπόμην, St. σεπ), folgen, nachfolgen, begleiten, I) eig. u. übtr.: A) eig.: 1) im allg.: a) v. leb. Wesen: alqm intro, Ter.: Caesarem ex urbe Caes.: alqm (magistratum) in provinciam, Nep.; alcis vestigia, Ov. – absol., i prae, sequar, Ter.: sequere hāc me igitur, Plaut.: sequere hāc me intro, Plaut.: sequere hāc me intro ad Glycerium, Ter. (s. Spengel Ter. Andr. 978): funus interim procedit (setzt sich in Bewegung); sequimor (wir schließen uns an), Ter.: servi sequentes, Hor.: Helvetii cum omnibus suis carris secuti, Caes. – b) v. lebl. Subjj.: magna multitudo carrorum sequi Gallos consuevit, Caes.: zona bene te secuta, Hor. – 2) insbes.: a) feindlich folgen, nachfolgen, verfolgen, hostes, Caes.: feras, Ov.: hostem vestigiis, Liv.: alqm ferro, Ov.: hostem telo, Tac.: absol., finem sequendi facere, Caes. – b) einem Orte nachgehen, ihn aufsuchen, Formias, Cic.: secutae sunt nares vicinitatem oris, haben gesucht die usw., Cic. – B) übtr.: a) der Zeit od. Reihe nach folgen, nachfolgen, erfolgen, aestatem autumnus sequitur, Enn.: sequitur hunc annum nobilis clade Caudinā pax, Liv.: transacto Punico bello secutum est Macedonicum contra Philippum regem, Eutr.: sequens annus, Hirt. b. Gall.: sequenti tempore, Nep.: sequenti anno, Liv. u. Eutr.: sequenti
    ————
    die, Liv. u. Auct. b. Hisp.: sequenti volumine, Plin.: secuto die, Plin.: secutis temporibus, Tac.: secuta aetas, Plin.: Africanus sequens, der Jüngere, Plin. – tonitrum secuti nimbi, Ov.: lacrimae sunt verba secutae, Ov.: cetera sequentur, Cic.: et quae sequuntur, und so weiter, Cic. – Partiz. subst., α) sequēns, entis, n. = epitheton, das Folgewort, nach Quint. 8, 6, 40. – β) sequentia, ium, n., das Folgende, Spätere, Tac. ann. 6, 48. – b) jmdm. als Besitztum, Erbschaft nachfolgen = zufallen, zuteil werden, urbes captae Aetolos sequerentur, Liv.: heredes monumentum ne sequeretur, Hor.: plumbum eum sequetur, ICt.: so in Inschriften, zB. hic locus, hoc monumentum heredem non sequitur, Corp. inscr. Lat. 14, 1311 u. 1818. Petron. 71, 7. – c) prägn., folgen = leicht nachgeben, sich gut herausziehen lassen, gut herausgehen, herbae sequuntur, Varro: ipse (ramus) volens facilisque sequetur, Verg.: telum non sequitur, Liv.
    II) bildl.: 1) im allg., folgen, nachfolgen, verfolgen, gloria virtutem tamquam umbra sequitur, Cic. – viam, quae popularis habetur, Cic.: verbum, Cic.: verba ducis, nachsprechen, Val. Flacc.: edictum, die Worte des Erlasses verfolgen, Cic.: dicta sic voce, folgendermaßen verfolgen, beantworten, Verg. – m. ex u. Abl., ex eo tempore tantae discordiae secutae sunt, ut etc., Cic.: mit post u. Akk., post illas datas litteras secuta est summa contentio de domo, kam es zu
    ————
    einem gewaltigen Kampfe über mein Haus, Cic. – 2) insbes.: a) jmds. Beispiel, Meinung, Ansicht folgen, Folge leisten, befolgen, beitreten, anhangen, an jmd. sich anschließen (s. Bünem. Lact. 1, 11, 34 u. 2, 17, 11), leges, Cic.: consilium alcis, Cic.: exemplum, Nep.: sententiam alcis (jmds. Vorschlage), Nep.: amicum, Cic.: si senatus sequatur, Cic.: liberi sequuntur patrem, folgen dem Stande des Vaters, Liv. – b) einer Sache nachgehen, etwas suchen, einer Sache Folge leisten, nach etwas trachten, streben, auf etwas sehen, sein Augenmerk richten, sich von etwas nicht trennen können, an etw. festhalten, von etw. sich leiten lassen, lites, Ter.: amicitiam Atticorum, Nep.: amicitiam fidemque populi Romani, Cic.: amicitiam Caesaris, sich auf Cäsars Seite schlagen, Caes.: negotia familiaria, Sall. fr.: fortunam magis quam amicitiam, Eutr.: remotum a studiis ambitionis otium et tranquillitatem vitae, wählen, Cic.: commodum alcis, Ter.: video meliora proboque, deteriora sequor, Ov. – c) in der Rede der Reihe nach folgen, an die Reihe kommen, sequitur illa divisio, Cic.: sequitur, ut doceam etc., Cic.: sequitur videre de eo, quod etc., ICt. – d) einer vorhergehenden Ursache als Wirkung folgen, erfolgen, die Folge sein, modo ne summa turpitudo (höchste Grad der Sch.) sequatur, Cic.: poena, quae illud scelus sequeretur, Cic.: m. ex u. Abl., an mediocre discrimen opinionis
    ————
    secuturum ex hac re putetis? Liv.: ex his tristitia sequitur, Sen.: mit post u. Akk., poena, quod (weil sie) post peccatum sequitur, Varro LL.: meminit post gloriam invidiam sequi, Sall.: nec tantum sequi gloriae post victoriam quam ignominiae post ruinam, Hieron. – Insbes., logisch folgen, sich ergeben, gew. mit ut u. Konj., si hoc enuntiatum verum non est, sequitur, ut falsum sit, Cic.: sequitur, ut nihil paeniteat, nihil desit, Cic.: sequitur ergo, ut, quia illa propter hanc causam irascitur nobis, tu mitiges matrem, qui irae eius nos obtulisti, Curt.: nachaug., inde et illud sequitur, ut etc., Sen. de ira 2, 25, 1: unde sequitur, ut etc., Augustin. op. imperf. c. Iul. 2. c. 236 extr.: seltener mit folg. Acc. u. Infin., nec, si omne enuntiatum aut verum aut falsum est, sequitur ilico esse causas immutabiles, Cic. de fato 28. – e) prägn., leicht folgen, sich fügen, von selbst kommen, -gehen, gelingen (vgl. Spalding u. Bonnell Quint. 10, 2, 26. Thiel Verg. Aen. 12, 912. Gierig Ov. met. 1, 647), verbaque provisam rem non invita sequentur, Hor.: tropus oratorem sequitur, Quint.: non omnia nos ducentes ex Graeco sequuntur, glückt uns, Quint.: quod meae memoriae mediocritatem sequebatur, Quint. – non sufficiunt vires, nec vox nec verba sequuntur, Verg.: non quaesitum esse numerum, sed secutum, Cic.: sequi debet gloria, non appeti, Plin. ep.: quae tum est pulcherrima, cum sequitur, non cum arcessitur, Quint.:
    ————
    ebenso cum sequitur, non cum affectatur, Quint. – Archaist. aktive Nbf. sequo, ere, nach Gell. 18, 9, 8. Prisc. 8, 29. – Infin. sequi passiv, Cornif. rhet. 3, 5.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > sequor

  • 8 sequor

        sequor (P. praes. gen. plur. sequentūm, V.), secūtus (-quūtus), ī, dep.    [SEC-], to follow, come after, follow after, attend, accompany: I prae, sequor, T.: cum omnibus suis carris, Cs.: servi sequentes, H.: hos falcati currūs sequebantur, Cu.: me intro hac, T.: signa, to march, S.: Ne sequerer moechas, H.: vallem, L.: scrutantīs quā evellant telum non sequitur, i. e. cannot be drawn out, L.: trahit manu lignum; Id vix sequitur, O.: zonā bene te secutā, i. e. which you fortunately have worn, H.— To follow, succeed, come after, come next: sequitur hunc annum Caudina pax, L.: ut male posuimus initia, sic cetera sequuntur: tonitrum secuti nimbi, O.: quae sequuntur, and so forth: sequitur illa divisio, ut, etc.— To go to, seek, be bound for, have for a destination: Formias nunc sequimur: loca, Cs.: Italiam, V.: Rura, O.— To follow, chase, pursue: finem sequendi, Cs.: facere: hanc pestem agmen sequebatur: hostīs, Cs.: (te) fugacem, H.: feras, O.— To follow, fall to the share of, belong to: ut urbes captae Aetolos sequerentur, L.: heredes monumentum ne sequeretur, H.: quo minus petebat gloriam, eo magis illa sequebatur, S.—Fig., to follow, succeed, result, ensue: si verbum sequi volumus, hoc intellegamus necesse est, etc.: patrem sequuntur liberi, take the rank of, L.: damnatum poenam sequi oportebat, ut, etc., to befall, Cs.: modo ne summa turpitudo sequatur, ensue: ex hac re, L.— To follow, take as guide, comply with, accede to, obey, imitate, adopt, conform to: sententiam Scipionis, Cs.: vos vestrum<*> que factum omnia deinceps municipia sunt secuta, have imitated, Cs.: Crassi auctoritatem: quid? iudices non crimina, non testīs sequentur? shall be influenced by: naturam: victricia arma, V.: me auctorem: non lingua valet... nec vox aut verba sequuntur, i. e. obey the will, V.— To follow, pursue, strive after, aim at, seek: iustitiam: amoenitatem: Caesaris gratiam, Cs.: linguam et nomen, L.: Mercedes, H.: ferro extrema, V.—Of an inference, to follow, be proved: ut sequatur vitam beatam virtute confici: hoc sequitur, ut familia Tulli concidi oportuerit?: non enim sequitur, ut, etc.— To follow naturally, come easily, be readily controlled, be obtained without effort: oratio ita flexibilis, ut sequatur, quocumque torqueas: nihil est quod tam facile sequatur quocumque ducas, quam oratio: Verbaque provisam rem non invita sequentur, H.
    * * *
    sequi, secutus sum V DEP
    follow; escort/attend/accompany; aim at/reach after/strive for/make for/seek; support/back/side with; obey, observe; pursue/chase; range/spread over; attain

    Latin-English dictionary > sequor

  • 9 sequo

    sĕquor, sĕcūtus (also written sequutus; gen. plur. part. sync. sequentūm, Verg. G. 3, 111), 3, v. dep. ( act. collat. form sĕquo, acc. to Gell. 18, 9, 8 sq.; and Prisc. p. 799 P.) [Sanscr. sak-, to follow; sakis, friend; Gr. hepomai, hepô; cf. Lat. socius], to follow, to come or go after, to follow after, attend.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    (α).
    With acc.:

    i, jam sequor te, mater,

    Plaut. Aul. 4, 7, 16:

    neque illa matrem satis honeste tuam sequi poterit comes,

    id. Merc. 2, 3, 69 sq.:

    qui ex urbe amicitiae causā Caesarem secuti, etc.,

    Caes. B. G. 1, 39; 7, 50; Hor. S. 1, 6, 108:

    ne sequerer moechas,

    id. ib. 1, 4, 113:

    vallem,

    Liv. 32, 6, 5:

    pars pressa sequuntur Signa pedum,

    Ov. M. 8, 332:

    vestigia alicujus,

    id. ib. 4, 514; 9, 639; 10, 710 et saep.—
    (β).
    Absol. (so most freq. in Plaut.):

    abi prae, jam ego sequar,

    Plaut. Am. 1, 3, 46; Ter. Eun. 5, 2, 69: Di. Sequere intro. Pa. Sequor, Plaut. As. 4, 1, 64; 5, 2, 90; id. Aul. 2, 5, 23 et saep.:

    quisnam est, qui sequitur procul?

    id. Poen. 3, 3, 6:

    funus interim procedit: sequimur: ad sepulcrum venimus,

    Ter. And. 1, 1, 101:

    curriculo sequi,

    Plaut. Ep. 1, 1, 12:

    Helvetii cum omnibus suis carris secuti,

    Caes. B. G. 1, 24:

    si nemo sequatur, tamen, etc.,

    id. ib. 1, 40 fin.:

    servi sequentes,

    Hor. S. 1, 6, 78: hos falcati currus sequebantur, Curt. 4, 12, 6:

    hos aliae gentes sequebantur,

    id. 4, 12, 9.—
    b.
    Of things:

    magna multitudo carrorum sequi Gallos consuevit,

    Hirt. B. G. 8, 14:

    neque Ulla (arbor) brevem dominum sequetur,

    Hor. C. 2, 14, 24:

    zonā bene te secutā,

    id. ib. 3, 27, 59.—
    B.
    In partic.
    1.
    To follow in a hostile manner; to chase, pursue:

    hostes sequitur,

    Caes. B. G. 1, 22 fin.:

    hostem,

    Ov. M. 13, 548:

    fugacem,

    Hor. S. 2, 7, 115:

    feras,

    Ov. M. 2, 498:

    nudo genitas Pandione ferro,

    id. ib. 6, 666; cf.:

    hostem pilo,

    Tac. H. 4, 29 fin.—Absol.:

    finem sequendi facere,

    Caes. B. G. 7, 47; 7, 68 Oud. N. cr.
    2.
    To follow in time or order; to succeed, come after (esp. freq. in part. pres.): aestatem auctumnus sequitur, post acer hiems fit, Enn. ap. Prisc. p. 647 P. (Ann. v. 406 Vahl.):

    sequens annus,

    Hirt. B. G. 8, 50:

    sequente anno,

    Plin. 10, 62, 82, § 170:

    secuto die,

    id. 13, 22, 43, § 126:

    secuta aetas,

    id. 6, 23, 26, § 101:

    sequenti senatu,

    Plin. Ep. 6, 5, 1:

    secuturo Phoebo,

    Luc. 2, 528:

    sequitur hunc annum nobilis clade Romanā Caudinā pax,

    Liv. 9, 1 et saep.:

    ne secutis quidem diebus Claudius ullius humani affectūs signa dedit,

    Tac. A. 11, 38:

    Africanus sequens, i. e. minor,

    Plin. 7, 59, 59, § 211.—
    (β).
    With the notion of cause implied, to follow, result, ensue:

    ut male posuimus initia, sic cetera sequentur,

    Cic. Att. 10, 18, 2: increpuit;

    sequitur clamor,

    Verg. A. 9, 504:

    tonitrum secuti nimbi,

    Ov. M. 14, 542:

    lacrimae sunt verba secutae,

    id. ib. 9, 780:

    nisi forte sic loqui paenitet, Quā tempestate Paris Helenam et quae sequuntur,

    and so on, and so forth, Cic. Or. 49, 164; id. Tusc. 3, 18, 42; 3, 19, 44.—
    3.
    Of a possession or inheritance, to follow, i. e. to fall to the share of any one:

    ut belli praeda Romanos, ager urbesque captae Aetolos sequerentur,

    Liv. 33, 13, 10:

    ut victorem res sequeretur,

    id. 28, 21, 5: si quis mortuos est Arpinatis, ejus heredem sacra non secuntur, Cato ap. Prisc. p. 629 P.—Abbreviated on monuments, H. M. H. N. S.:

    heredem monumentum,

    Hor. S. 1, 8, 13:

    heredem possessio,

    Plin. 9, 35, 60, § 124:

    quo minus gloriam petebat, eo magis illum sequebatur,

    Sall. C. 54 fin.; v. Fabri ad h. l.;

    and cf.: sequi gloria, non appeti debet,

    Plin. Ep. 1, 8, 14.—
    4.
    To go towards or to a place:

    Formias nunc sequimur,

    Cic. Att. 10, 18, 2:

    Epirum, Cyzicum,

    id. ib. 3, 16; Caes. B. C. 3, 49:

    Italiam,

    Verg. A. 4, 361; 4, 381; 5, 629:

    Itala regna,

    Ov. H. 7, 10; id. F. 6, 109; Val. Fl. 1, 3.—
    5.
    Pregn., to follow the hand in plucking or pulling; to come off or away, come out; to come easily, come of itself:

    herbae dum tenerae sunt vellendae: aridae factae celerius rumpuntur quam sequuntur,

    Varr. R. R. 1, 47; cf.:

    oratio mollis et tenera et ita flexibilis, ut sequatur, quocumque torqueas,

    Cic. Or. 16, 52; and:

    nihil est tam tenerum neque tam flexibile neque quod tam facile sequatur quocumque ducas, quam oratio,

    id. de Or. 3, 45, 176:

    ipse (ramus) volens facilisque sequetur, Si te fata vocant,

    Verg. A. 6, 146:

    cum scrutantes, quae vellant, telum non sequitur,

    Liv. 38, 21, 11 Weissenb. ad loc.:

    jamque secuta manum nullo cogente sagitta Excidit,

    Verg. A. 12, 423; Anthol. Lat. 1, 172, 113:

    trahit ille manu sine custode lignum: Id quoque vix sequitur,

    Ov. M. 12, 372; cf.: cera mollis sequensque digitos, yielding to, Poët. ap. Plin. Ep. 7, 9, 11.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to follow, succeed, result, ensue (usu. of an immediate consequence;

    consequor, usu. of one more remote): si verbum sequi volumus, hoc intellegamus necesse est, etc.,

    Cic. Caecin. 17, 49: patrem sequuntur liberi, succeed to the rank or condition of their father, Liv. 4, 4 fin.:

    quoniam hanc (Caesar) in re publicā viam, quae popularis habetur, secutus est,

    Cic. Cat. 4, 5, 9:

    damnatum poenam sequi oportebat, ut igni cremaretur,

    to befall, Caes. B. G. 1, 4:

    modo ne summa turpitudo sequatur,

    should ensue, Cic. Lael. 17, 61:

    dispares mores disparia studia sequuntur,

    id. ib. 20, 74:

    post illas datas litteras secuta est summa contentio de domo,

    id. Att. 4, 2, 2: post gloriam invidiam sequi. Sall. J. 55, 3:

    an mediocre discrimen opinionis secuturum ex hac re putatis,

    Liv. 5, 6, 7. —
    B.
    In partic.
    1.
    To follow (as a leader) an authority, a party, an example, a plan, etc.; to follow in the track of; to comply with, accede to, conform to: sequi naturam, optimam bene vivendi ducem, Cic. Lael. 5, 19; cf. id. ib. 12, 42:

    sequamur potissimum Polybium nostrum,

    id. Rep. 2, 14, 27:

    eorum sectam sequuntur multi mortales,

    Naev. Bell. Pun. 1, 16; so,

    sectam,

    Cic. Fl. 41, 104; id. Sest. 45, 97; Liv. 8, 19, 10 al. (v. secta):

    Ti. Gracchus regnum occupare conatus est... hunc post mortem secuti amici, etc.,

    Cic. Lael. 12, 41:

    amicum vel bellum patriae inferentem sequi,

    id. ib. 12, 43:

    auctoritatem et consilium alicujus,

    id. Fam. 4, 3, 2; so (with obtemperare voluntati) Caes. B. C. 1, 35:

    sententiam Scipionis,

    id. ib. 1, 2:

    vos vestrumque factum omnia deinceps municipia sunt secuta,

    have followed, imitated, id. ib. 2, 32:

    haec qui dicunt, quam rationem sequantur, vides,

    Cic. Div. 2, 6, 17:

    novum quoddam et subagreste consilium,

    id. Rep. 2, 7, 12; cf. id. ib. 2, 28, 51:

    Pompeio esse in animo, rei publicae non deesse, si senatus sequatur,

    Caes. B. C. 1, 1 fin.:

    arma victricia,

    Verg. A. 3, 54.—Of an auditor, to follow an orator or a speech:

    quos more prisco apud judicem fabulantes non auditores sequuntur, non populus audit,

    Tac. Or. 23: non lingua valet, non corpore notae Sufficiunt vires, nec vox aut verba sequuntur, i. e. attend or obey the will, Verg. A. 12, 912; cf.:

    si modo verba sequantur,

    Ov. M. 1, 647. —Esp. milit. t. t.: signa sequi, to march in rank, Sall. J. 80, 2; Curt. 3, 2, 13.—
    2.
    To follow or pursue an end or object; to strive for, aim at, seek to attain:

    eam (sc. utilitatem),

    Cic. Lael. 27, 100:

    justitiam,

    id. Rep. 3, 11, 18:

    otium ac tranquillitatem vitae,

    id. Mur. 27, 55:

    amoenitatem et salubritatem,

    id. Leg. 2, 1, 3:

    matris commodum,

    Ter. Hec. 3, 5, 31:

    lites,

    id. And. 4, 5, 16; id. Ad. 2, 2, 40:

    gratiam Caesaris,

    Caes. B. C. 1, 1:

    linguam et nomen,

    Liv. 31, 7:

    mercedes,

    Hor. S. 1, 6, 87:

    quae nocuere (opp. fugere),

    id. Ep. 1, 8, 11; cf.:

    nec sequar aut fugiam, quae diligit ipse vel odit,

    id. ib. 1, 1, 72:

    ferro extrema,

    Verg. A. 6, 457:

    fidem,

    Vell. 2, 107, 2.—With inf.:

    plurisque sequor disponere causas,

    Lucr. 5, 529.—
    3.
    In discourse, to follow in order or sequence; to come next in order, to succeed:

    sequitur is (rex), qui, etc.,

    Cic. Rep. 2, 21, 37:

    sequitur illa divisio, ut, etc.,

    id. Fin. 3, 16, 55:

    haec sint dicta de aëre. Sequitur terra, cui, etc.,

    Plin. 2, 63, 63, § 154:

    ac de primā quidem parte satis dictum est. Sequitur, ut doceam, etc.,

    Cic. N. D. 2, 32, 80 sq. — With inf.:

    sequitur videre de eo, quod, etc.,

    Dig. 45, 1, 91, § 3; 41, 3, 4.—
    4.
    In logical conclusions, to follow, ensue; with subject-clause:

    nec si omne enuntiatum aut verum aut falsum est, sequitur ilico, esse causas immutabiles, etc.,

    Cic. Fat. 12, 28; id. Tusc. 5, 8, 21.—With ut:

    si haec enuntiatio vera non est, sequitur, ut falsa sit,

    Cic. Fat. 12, 28; 5, 9; 10, 22; id. Fin. 2, 8, 24; 3, 7, 26:

    sequitur igitur ut, etc.,

    id. Tusc. 5, 18, 53; id. Par. 3, 1, 22:

    sequitur ergo ut, etc.,

    Curt. 7, 1, 40; Quint. 3, 8, 23; 3, 11, 17; 6, 5, 8 al.—
    5.
    To follow or come naturally or easily; to be obtained without effort:

    tantum hominis valuit exercitatio ut, cum se mente ac voluntate, conjecisset in versum, verba sequerentur,

    Cic. de Or. 3, 50, 194 Sorof ad loc.:

    non quaesitum esse numerum, sed secutum,

    id. Or. 49, 165:

    lingua tacet nec vox tentataque verba sequuntur,

    Ov. M. 11, 326; 1, 647; Stat. Th. 11, 602:

    verbaque provisam rem non invita sequentur,

    Hor. A. P. 311:

    sed non omnia nos ducentes e Graeco sequuntur,

    Quint. 2, 14, 1:

    laus pulcherrima cum sequitur, non cum arcessitur,

    id. 10, 2, 27; 8, prooem. § 8;

    8, 6, 24: sequi gloria, non appeti debet,

    Plin. Ep. 1, 8, 14.—Hence, sĕquens, entis, P. a., next, next following in order (cf.: proximus, posterior;

    not in Cic. or Cæs.): prius illud... hoc sequens,

    Quint. 5, 10, 42:

    reliqua morborum genera sequenti dicemus volumine,

    Plin. 29, 6, 39, § 143.—Esp., with designations of time:

    sequenti tempore,

    Nep. Thras. 4, 4; Quint. 1, 5, 52; Sen. Ben. 6, 4, 2; Suet. Tib. 38: sequenti die, Auct. B. Hisp. 28, 1; Suet. Ner. 15; Liv. 23, 36, 7:

    sequente anno,

    id. 3, 31, 2:

    sequenti nocte,

    Suet. Aug. 94; so also Curt. 4, 7, 10; Tac. A. 2, 53; Col. 4, 15, 3; 4, 21, 3; 4, 27, 2; Plin. 11, 37, 73, § 189; 30, 8, 21, § 66; 17, 22. 35, § 178; Hirt. B. G. 8, 50; Plin. Ep. 4, 1, 6; 5, 12, 1; 6, 31, 3:

    Suilium mox sequens aetas vidit praepotentem,

    the next generation, Tac. A. 4, 31 qui praesenti potentiā credunt exstingui [p. 1678] posse etiam sequentis aevi memoriam, Tac. A. 4, 35.—As subst., used by some for epitheton, an epithet, acc. to Quintilian;

    as, dentes albi, umida vina... o scelus abominandum, etc.,

    Quint. 8, 6, 40.

    Lewis & Short latin dictionary > sequo

  • 10 sequor

    sĕquor, sĕcūtus (also written sequutus; gen. plur. part. sync. sequentūm, Verg. G. 3, 111), 3, v. dep. ( act. collat. form sĕquo, acc. to Gell. 18, 9, 8 sq.; and Prisc. p. 799 P.) [Sanscr. sak-, to follow; sakis, friend; Gr. hepomai, hepô; cf. Lat. socius], to follow, to come or go after, to follow after, attend.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    (α).
    With acc.:

    i, jam sequor te, mater,

    Plaut. Aul. 4, 7, 16:

    neque illa matrem satis honeste tuam sequi poterit comes,

    id. Merc. 2, 3, 69 sq.:

    qui ex urbe amicitiae causā Caesarem secuti, etc.,

    Caes. B. G. 1, 39; 7, 50; Hor. S. 1, 6, 108:

    ne sequerer moechas,

    id. ib. 1, 4, 113:

    vallem,

    Liv. 32, 6, 5:

    pars pressa sequuntur Signa pedum,

    Ov. M. 8, 332:

    vestigia alicujus,

    id. ib. 4, 514; 9, 639; 10, 710 et saep.—
    (β).
    Absol. (so most freq. in Plaut.):

    abi prae, jam ego sequar,

    Plaut. Am. 1, 3, 46; Ter. Eun. 5, 2, 69: Di. Sequere intro. Pa. Sequor, Plaut. As. 4, 1, 64; 5, 2, 90; id. Aul. 2, 5, 23 et saep.:

    quisnam est, qui sequitur procul?

    id. Poen. 3, 3, 6:

    funus interim procedit: sequimur: ad sepulcrum venimus,

    Ter. And. 1, 1, 101:

    curriculo sequi,

    Plaut. Ep. 1, 1, 12:

    Helvetii cum omnibus suis carris secuti,

    Caes. B. G. 1, 24:

    si nemo sequatur, tamen, etc.,

    id. ib. 1, 40 fin.:

    servi sequentes,

    Hor. S. 1, 6, 78: hos falcati currus sequebantur, Curt. 4, 12, 6:

    hos aliae gentes sequebantur,

    id. 4, 12, 9.—
    b.
    Of things:

    magna multitudo carrorum sequi Gallos consuevit,

    Hirt. B. G. 8, 14:

    neque Ulla (arbor) brevem dominum sequetur,

    Hor. C. 2, 14, 24:

    zonā bene te secutā,

    id. ib. 3, 27, 59.—
    B.
    In partic.
    1.
    To follow in a hostile manner; to chase, pursue:

    hostes sequitur,

    Caes. B. G. 1, 22 fin.:

    hostem,

    Ov. M. 13, 548:

    fugacem,

    Hor. S. 2, 7, 115:

    feras,

    Ov. M. 2, 498:

    nudo genitas Pandione ferro,

    id. ib. 6, 666; cf.:

    hostem pilo,

    Tac. H. 4, 29 fin.—Absol.:

    finem sequendi facere,

    Caes. B. G. 7, 47; 7, 68 Oud. N. cr.
    2.
    To follow in time or order; to succeed, come after (esp. freq. in part. pres.): aestatem auctumnus sequitur, post acer hiems fit, Enn. ap. Prisc. p. 647 P. (Ann. v. 406 Vahl.):

    sequens annus,

    Hirt. B. G. 8, 50:

    sequente anno,

    Plin. 10, 62, 82, § 170:

    secuto die,

    id. 13, 22, 43, § 126:

    secuta aetas,

    id. 6, 23, 26, § 101:

    sequenti senatu,

    Plin. Ep. 6, 5, 1:

    secuturo Phoebo,

    Luc. 2, 528:

    sequitur hunc annum nobilis clade Romanā Caudinā pax,

    Liv. 9, 1 et saep.:

    ne secutis quidem diebus Claudius ullius humani affectūs signa dedit,

    Tac. A. 11, 38:

    Africanus sequens, i. e. minor,

    Plin. 7, 59, 59, § 211.—
    (β).
    With the notion of cause implied, to follow, result, ensue:

    ut male posuimus initia, sic cetera sequentur,

    Cic. Att. 10, 18, 2: increpuit;

    sequitur clamor,

    Verg. A. 9, 504:

    tonitrum secuti nimbi,

    Ov. M. 14, 542:

    lacrimae sunt verba secutae,

    id. ib. 9, 780:

    nisi forte sic loqui paenitet, Quā tempestate Paris Helenam et quae sequuntur,

    and so on, and so forth, Cic. Or. 49, 164; id. Tusc. 3, 18, 42; 3, 19, 44.—
    3.
    Of a possession or inheritance, to follow, i. e. to fall to the share of any one:

    ut belli praeda Romanos, ager urbesque captae Aetolos sequerentur,

    Liv. 33, 13, 10:

    ut victorem res sequeretur,

    id. 28, 21, 5: si quis mortuos est Arpinatis, ejus heredem sacra non secuntur, Cato ap. Prisc. p. 629 P.—Abbreviated on monuments, H. M. H. N. S.:

    heredem monumentum,

    Hor. S. 1, 8, 13:

    heredem possessio,

    Plin. 9, 35, 60, § 124:

    quo minus gloriam petebat, eo magis illum sequebatur,

    Sall. C. 54 fin.; v. Fabri ad h. l.;

    and cf.: sequi gloria, non appeti debet,

    Plin. Ep. 1, 8, 14.—
    4.
    To go towards or to a place:

    Formias nunc sequimur,

    Cic. Att. 10, 18, 2:

    Epirum, Cyzicum,

    id. ib. 3, 16; Caes. B. C. 3, 49:

    Italiam,

    Verg. A. 4, 361; 4, 381; 5, 629:

    Itala regna,

    Ov. H. 7, 10; id. F. 6, 109; Val. Fl. 1, 3.—
    5.
    Pregn., to follow the hand in plucking or pulling; to come off or away, come out; to come easily, come of itself:

    herbae dum tenerae sunt vellendae: aridae factae celerius rumpuntur quam sequuntur,

    Varr. R. R. 1, 47; cf.:

    oratio mollis et tenera et ita flexibilis, ut sequatur, quocumque torqueas,

    Cic. Or. 16, 52; and:

    nihil est tam tenerum neque tam flexibile neque quod tam facile sequatur quocumque ducas, quam oratio,

    id. de Or. 3, 45, 176:

    ipse (ramus) volens facilisque sequetur, Si te fata vocant,

    Verg. A. 6, 146:

    cum scrutantes, quae vellant, telum non sequitur,

    Liv. 38, 21, 11 Weissenb. ad loc.:

    jamque secuta manum nullo cogente sagitta Excidit,

    Verg. A. 12, 423; Anthol. Lat. 1, 172, 113:

    trahit ille manu sine custode lignum: Id quoque vix sequitur,

    Ov. M. 12, 372; cf.: cera mollis sequensque digitos, yielding to, Poët. ap. Plin. Ep. 7, 9, 11.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to follow, succeed, result, ensue (usu. of an immediate consequence;

    consequor, usu. of one more remote): si verbum sequi volumus, hoc intellegamus necesse est, etc.,

    Cic. Caecin. 17, 49: patrem sequuntur liberi, succeed to the rank or condition of their father, Liv. 4, 4 fin.:

    quoniam hanc (Caesar) in re publicā viam, quae popularis habetur, secutus est,

    Cic. Cat. 4, 5, 9:

    damnatum poenam sequi oportebat, ut igni cremaretur,

    to befall, Caes. B. G. 1, 4:

    modo ne summa turpitudo sequatur,

    should ensue, Cic. Lael. 17, 61:

    dispares mores disparia studia sequuntur,

    id. ib. 20, 74:

    post illas datas litteras secuta est summa contentio de domo,

    id. Att. 4, 2, 2: post gloriam invidiam sequi. Sall. J. 55, 3:

    an mediocre discrimen opinionis secuturum ex hac re putatis,

    Liv. 5, 6, 7. —
    B.
    In partic.
    1.
    To follow (as a leader) an authority, a party, an example, a plan, etc.; to follow in the track of; to comply with, accede to, conform to: sequi naturam, optimam bene vivendi ducem, Cic. Lael. 5, 19; cf. id. ib. 12, 42:

    sequamur potissimum Polybium nostrum,

    id. Rep. 2, 14, 27:

    eorum sectam sequuntur multi mortales,

    Naev. Bell. Pun. 1, 16; so,

    sectam,

    Cic. Fl. 41, 104; id. Sest. 45, 97; Liv. 8, 19, 10 al. (v. secta):

    Ti. Gracchus regnum occupare conatus est... hunc post mortem secuti amici, etc.,

    Cic. Lael. 12, 41:

    amicum vel bellum patriae inferentem sequi,

    id. ib. 12, 43:

    auctoritatem et consilium alicujus,

    id. Fam. 4, 3, 2; so (with obtemperare voluntati) Caes. B. C. 1, 35:

    sententiam Scipionis,

    id. ib. 1, 2:

    vos vestrumque factum omnia deinceps municipia sunt secuta,

    have followed, imitated, id. ib. 2, 32:

    haec qui dicunt, quam rationem sequantur, vides,

    Cic. Div. 2, 6, 17:

    novum quoddam et subagreste consilium,

    id. Rep. 2, 7, 12; cf. id. ib. 2, 28, 51:

    Pompeio esse in animo, rei publicae non deesse, si senatus sequatur,

    Caes. B. C. 1, 1 fin.:

    arma victricia,

    Verg. A. 3, 54.—Of an auditor, to follow an orator or a speech:

    quos more prisco apud judicem fabulantes non auditores sequuntur, non populus audit,

    Tac. Or. 23: non lingua valet, non corpore notae Sufficiunt vires, nec vox aut verba sequuntur, i. e. attend or obey the will, Verg. A. 12, 912; cf.:

    si modo verba sequantur,

    Ov. M. 1, 647. —Esp. milit. t. t.: signa sequi, to march in rank, Sall. J. 80, 2; Curt. 3, 2, 13.—
    2.
    To follow or pursue an end or object; to strive for, aim at, seek to attain:

    eam (sc. utilitatem),

    Cic. Lael. 27, 100:

    justitiam,

    id. Rep. 3, 11, 18:

    otium ac tranquillitatem vitae,

    id. Mur. 27, 55:

    amoenitatem et salubritatem,

    id. Leg. 2, 1, 3:

    matris commodum,

    Ter. Hec. 3, 5, 31:

    lites,

    id. And. 4, 5, 16; id. Ad. 2, 2, 40:

    gratiam Caesaris,

    Caes. B. C. 1, 1:

    linguam et nomen,

    Liv. 31, 7:

    mercedes,

    Hor. S. 1, 6, 87:

    quae nocuere (opp. fugere),

    id. Ep. 1, 8, 11; cf.:

    nec sequar aut fugiam, quae diligit ipse vel odit,

    id. ib. 1, 1, 72:

    ferro extrema,

    Verg. A. 6, 457:

    fidem,

    Vell. 2, 107, 2.—With inf.:

    plurisque sequor disponere causas,

    Lucr. 5, 529.—
    3.
    In discourse, to follow in order or sequence; to come next in order, to succeed:

    sequitur is (rex), qui, etc.,

    Cic. Rep. 2, 21, 37:

    sequitur illa divisio, ut, etc.,

    id. Fin. 3, 16, 55:

    haec sint dicta de aëre. Sequitur terra, cui, etc.,

    Plin. 2, 63, 63, § 154:

    ac de primā quidem parte satis dictum est. Sequitur, ut doceam, etc.,

    Cic. N. D. 2, 32, 80 sq. — With inf.:

    sequitur videre de eo, quod, etc.,

    Dig. 45, 1, 91, § 3; 41, 3, 4.—
    4.
    In logical conclusions, to follow, ensue; with subject-clause:

    nec si omne enuntiatum aut verum aut falsum est, sequitur ilico, esse causas immutabiles, etc.,

    Cic. Fat. 12, 28; id. Tusc. 5, 8, 21.—With ut:

    si haec enuntiatio vera non est, sequitur, ut falsa sit,

    Cic. Fat. 12, 28; 5, 9; 10, 22; id. Fin. 2, 8, 24; 3, 7, 26:

    sequitur igitur ut, etc.,

    id. Tusc. 5, 18, 53; id. Par. 3, 1, 22:

    sequitur ergo ut, etc.,

    Curt. 7, 1, 40; Quint. 3, 8, 23; 3, 11, 17; 6, 5, 8 al.—
    5.
    To follow or come naturally or easily; to be obtained without effort:

    tantum hominis valuit exercitatio ut, cum se mente ac voluntate, conjecisset in versum, verba sequerentur,

    Cic. de Or. 3, 50, 194 Sorof ad loc.:

    non quaesitum esse numerum, sed secutum,

    id. Or. 49, 165:

    lingua tacet nec vox tentataque verba sequuntur,

    Ov. M. 11, 326; 1, 647; Stat. Th. 11, 602:

    verbaque provisam rem non invita sequentur,

    Hor. A. P. 311:

    sed non omnia nos ducentes e Graeco sequuntur,

    Quint. 2, 14, 1:

    laus pulcherrima cum sequitur, non cum arcessitur,

    id. 10, 2, 27; 8, prooem. § 8;

    8, 6, 24: sequi gloria, non appeti debet,

    Plin. Ep. 1, 8, 14.—Hence, sĕquens, entis, P. a., next, next following in order (cf.: proximus, posterior;

    not in Cic. or Cæs.): prius illud... hoc sequens,

    Quint. 5, 10, 42:

    reliqua morborum genera sequenti dicemus volumine,

    Plin. 29, 6, 39, § 143.—Esp., with designations of time:

    sequenti tempore,

    Nep. Thras. 4, 4; Quint. 1, 5, 52; Sen. Ben. 6, 4, 2; Suet. Tib. 38: sequenti die, Auct. B. Hisp. 28, 1; Suet. Ner. 15; Liv. 23, 36, 7:

    sequente anno,

    id. 3, 31, 2:

    sequenti nocte,

    Suet. Aug. 94; so also Curt. 4, 7, 10; Tac. A. 2, 53; Col. 4, 15, 3; 4, 21, 3; 4, 27, 2; Plin. 11, 37, 73, § 189; 30, 8, 21, § 66; 17, 22. 35, § 178; Hirt. B. G. 8, 50; Plin. Ep. 4, 1, 6; 5, 12, 1; 6, 31, 3:

    Suilium mox sequens aetas vidit praepotentem,

    the next generation, Tac. A. 4, 31 qui praesenti potentiā credunt exstingui [p. 1678] posse etiam sequentis aevi memoriam, Tac. A. 4, 35.—As subst., used by some for epitheton, an epithet, acc. to Quintilian;

    as, dentes albi, umida vina... o scelus abominandum, etc.,

    Quint. 8, 6, 40.

    Lewis & Short latin dictionary > sequor

  • 11 sponsio

    sponsĭo, ōnis, f. [spondeo], jurid. and publicists' t. t., a solemn promise or engagement to some performance (in bargains, covenants, treaties, etc.); a promise, guarantee, security, sponsion for any one (freq. and class.; cf.: pactio, foedus).
    I.
    In gen.:

    sponsio appellatur omnis stipulatio promissioque,

    Dig. 50, 16, 7:

    voti sponsio, quā obligamur deo,

    Cic. Leg. 2, 16, 41:

    Scandilium cogis sponsionem acceptam facere,

    id. Verr. 2, 3, 60, § 139:

    per inducias sponsionem faciunt, uti, etc.,

    made an agreement, Sall. J. 79, 4:

    non foedere pax Caudina sed per sponsionem facta est,

    by giving surety, Liv. 9, 5, 2:

    sponsione se obstringere,

    id. 9, 8, 4:

    sponsionem interponere,

    id. 9, 9, 4; and:

    tunc sponsio et pax repudietur... nec populus Romanus consulum sponsionem nec nos fidem populi Romani accusemus,

    id. 9, 11, 5:

    Ocriculani sponsione in amicitiam accepti,

    id. 9, 41, 20; 39, 43, 5 (but Plaut. Trin. 2, 4, 26, is spurious; v. Ritschl ad h. l.).—
    II.
    In partic., in civil suits, a mutual agreement or stipulation of the parties, that he who loses should pay a certain sum to him who gains the cause, a sort of wager at law: per sponsionem hoc modo agimus;

    provocamus adversarium tali sponsione: si homo quo de agitur ex jure Quiritium meus est, sestertios XXV. nummos dare spondes?

    Gai. Inst. 4, 93:

    condicio Quintio fertur, ut, si id factum negaret ceteraque, quae objecisset, sponsione defenderet sese,

    Liv. 39, 43, 5:

    in probrum suum sponsionem factam,

    id. 40, 46, 14; hence, sponsio (sponsionem facere) si non (ni), a wager that, to agree to make a payment if not:

    ut sponsionem facere possent, ni adversus edictum praetoris vis facta esset,

    Cic. Caecin. 16, 45:

    sponsio est, ni te Apronius socium in decumis esse dicat,

    id. Verr. 2, 3, 59, § 135:

    sponsionem milium nummūm facere cum lictore suo, ni furtis quaestum faceret,

    id. ib. 2, 5, 54, § 131; cf.:

    jubet Quinctium sponsionem cum Sex. Naevio facere, si bona sua ex edicto dies XXX. possessa non essent,

    id. Quint. 8, 30; id. Fam. 7, 21 init.; id. Pis. 23, 55:

    sponsione optime facere posse,

    id. Caecin. 16, 45; id. Off. 3, 19, 77:

    Apronium sponsione lacessivit,

    id. Verr. 2, 3, 57, § 132:

    sponsione vincere,

    id. Quint. 27, 84.—Post-class., with quod:

    de sponsione quam is cum adversario, quod vir bonus esset, fecerat,

    Val. Max. 7, 2, 4:

    sponsionem provocare, quod, etc.,

    id. 2, 8, 2; 6, 1, 10.—With acc. and inf.:

    Cleopatra sponsione revocavit, insumere se posse, etc.,

    Macr. S. 2, 13.—
    2.
    Hence, in gen., a bet, betting:

    audax,

    Juv. 11, 202.—
    B.
    Meton., a sum of money deposited according to agreement, a stake, acc. to Varr L. L. 6, § 70 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > sponsio

  • 12 Caudium

    Caudium, ī, n., Stadt in Samnium an der appischen Straße, j. St. Maria di Goti ( bei Forchia Caudina), viel genannt wegen der schmählichen Niederlage, die die Römer durch die Samniter in den benachbarten Pässen des Taburnus erlitten, Liv. 9, 2 sqq. Cic. de off. 3, 109. – Dav. Caudīnus, a, um, kaudinisch, furculae, Liv., od. furcae, Val. Max., od. fauces, Col. poët. 10, 132, od. saltus, Liv., die kaudinischen Pässe (s. vorher): proelium, in den kaud. Pässen, Cic.: pax, Liv.: legiones, die in den kaud. P. schimpflich unterlegenen, Liv.: Plur. subst., Caudīnī, ōrum, die Einwohner von Kaudium, die Kaudiner, Liv. u. Plin.

    lateinisch-deutsches > Caudium

  • 13 foedus [2]

    2. foedus, eris, n. (fīdo), das Bündnis, I) eig.: a) zwischen Fürsten u. freien Staaten, Friedensvertrag, Bundesvertrag, Bündnis, foedus pacis, Vell.: tabulae foederis, Petron.: foederis pactum, Flor.: foedus facere cum alqo od. icere od. ferire, Cic., od. componere od. pangere, Verg.: foedus et amicitiam dare, Sall.: mittere se in foedera, eingehen, Verg.: foedus frangere, rumpere, violare, Cic., od. solvere, Verg. – non foedere pax Caudina, sed per sponsionem facta est, Liv. – b) zwischen einzelnen, der Bund, Vertrag, die Bestimmung, die Verbindung, f. civile et humanum, Liv.: f. amicitiae, Freundschaftsbündnis, Ov.; u. so bl. foedus, Cic. de fin. 2, 83: f. hospitii, Iustin.: amorum, Liebesverbindung, Cic.: scelerum, Cic.: thalami, Ehe, Ov.: caelestia foedera, Ehen der Götter, Ov.: dare foedera per divos, Treue geloben (schwören), Tibull.: contra data foedera, gegen das gegebene (verpfändete) Wort, Ov. – II) poet. übtr., die Anordnung, das Gesetz, Verg. u.a. – / arch. Genet. Plur. foedesum, nach Varro LL. 7, 27. – arch. Nbf. foidus, Tab. Heracl. ap. Mazochi p. 410.

    lateinisch-deutsches > foedus [2]

  • 14 sponsio

    spōnsio, ōnis, f. (spondeo), das feierliche Versprechen, das Angeloben, I) eines Gelübdes, das Eingehen, voti, Cic. de legg. 2, 41. – II) die feierliche Verpflichtung zwischen zwei Parteien, A) bei Verhandlungen, Verträgen, Bündnissen usw., das feierliche Gelöbnis, die feierliche Zusage, bes. die Verbürgung, Bürgschaft (vgl. Paul. dig. 50, 16, 7), lex est... communis rei publicae sp., ein allgemeines G. der Staatsgesellschaft (zum Gehorsam), ICt.: per indutias sponsionem faciunt, uti certo die legati domo proficiscerentur, Sall.: non foedere pax. Caudina, sed per sponsionem facta est, Liv.: eadem superbia, quā sponsionem istam expresserunt nobis Samnites, Liv.: tam sponsiones quam foedera sancta esse, Liv.: cum me seu turpi seu necessariā sponsione obstrinxi, Liv.: Ocriculani sponsione in amicitiam accepti, Liv.: vilia haec capita luendae sponsionis feramus, zur Auflösung der B. (den Feinden) darbringen, Liv. – B) im Zivilprozeß, die gegenseitige Verpflichtung, Stipulation der Parteien, daß der Verlierende dem Gewinnenden eine gewisse Summe erlegen solle, eine Art Wette (vgl. Sohm Institutionen12 S. 71 u. 295), a) eig.: sponsionem facere cum alqo, Cic.: cum sponsionem fecisset NI VIR BONUS ESSET, er wolle die stipulierte Summe zahlen, wenn er nicht usw., Cic.: vincere sponsione (v. zur sponsio auffordernden Kläger), u. vincere sponsionem (v. dazu aufgeforderten Beklagten), das stipulierte Geld, die gerichtl. Wette gewinnen, Cic. (vgl. die Stt. bei Jordan Cic. Caecin. 91. p. 276 sq.). – übtr., v. ähnlichen Wetten, Cleopatra sponsione provocavit, insumere se posse in una cena HS centies, Macr.: sponsionibus (sc. inter Cleopatram et Antonium) factis, Plin. – b) meton., die bei solchen Stipulationen, Wetten niedergelegte Geldsumme, Varro LL. 6, 70.

    lateinisch-deutsches > sponsio

  • 15 Caudium

    Caudium, ī, n., Stadt in Samnium an der appischen Straße, j. St. Maria di Goti ( bei Forchia Caudina), viel genannt wegen der schmählichen Niederlage, die die Römer durch die Samniter in den benachbarten Pässen des Taburnus erlitten, Liv. 9, 2 sqq. Cic. de off. 3, 109. – Dav. Caudīnus, a, um, kaudinisch, furculae, Liv., od. furcae, Val. Max., od. fauces, Col. poët. 10, 132, od. saltus, Liv., die kaudinischen Pässe (s. vorher): proelium, in den kaud. Pässen, Cic.: pax, Liv.: legiones, die in den kaud. P. schimpflich unterlegenen, Liv.: Plur. subst., Caudīnī, ōrum, die Einwohner von Kaudium, die Kaudiner, Liv. u. Plin.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > Caudium

  • 16 foedus

    1. foedus, a, um (vgl. griech. πίθηκος für *φίθηκος, der Affe, der Häßliche), garstig, widrig, ekelhaft, häßlich, scheußlich, abscheulich, greulich, grauenhaft, gräßlich, schimpflich, verächtlich, entsetzlich, a) physisch: α) v. Lebl.: sapor, Lucr.: odor, Plin.: locus, Sall.: f. et olidus venter, Sen.: f. oculi, stiere Augen, Sall.: tempestas, Verg. u. Liv.: strages (Gemetzel), Liv.: foeda omnia ac deformia visa (sunt), lauter gräßliche und häßliche Mißgestalten, Liv.: m. Dat. für wen? pestilentia foeda homini, gräßlich, verderblich für den M., Liv. – m. 2. Supin.: foeda aspectu, Liv.: o rem non modo visu foedam sed etiam auditu! Cic.: cetera visu quam dictu foediora, Liv. – m. Infin. st. des 2. Supin., horrida cernique foedaque contingi, Lucan. 3, 348: u. m. folg. Acc. u. Infin., nec foedum alii nec turpe putarent praecones fieri, Iuven. 7, 5: versum in oratione fieri multo foedissimum est, Quint. 9, 4, 72. – β) v. leb. Wesen: tibi videtur foedus, Ter.: hic corpore deformis est, aspectu foedus, Sen.: monstrum foedissimum, Cic.: cum ipse foedissimus esset, Quint. – volucres foedae, Tac.: cimices, foedissimum animal, Plin. – b) moralisch: α) v. Lebl.: facinus, Ter.: bellum foedissimum, Cic.: luxuria senectuti foedissima, Cic.: epularum foeda et inexplebilis libido, Tac. – Compar. m. Infin., ludos vero non facere, quid foedius? Cic. ad Att. 15, 10. – m. 2.
    ————
    Supin., foedum inceptu, foedum exitu, Liv.: foedum relatu, grausig zu erzählen, Ov. – β) v. Pers.: homo, Sall.: Capito avaritiā et libidine foedus ac maculosus, Tac.: an ille... foedior atque inquinatior in Cn. Pompeio accusando quam in universo senatu vituperando fuit? Cic.: foedissimus quisque, der Ärgste, Verworfenste, Tac.
    ————————
    2. foedus, eris, n. (fīdo), das Bündnis, I) eig.: a) zwischen Fürsten u. freien Staaten, Friedensvertrag, Bundesvertrag, Bündnis, foedus pacis, Vell.: tabulae foederis, Petron.: foederis pactum, Flor.: foedus facere cum alqo od. icere od. ferire, Cic., od. componere od. pangere, Verg.: foedus et amicitiam dare, Sall.: mittere se in foedera, eingehen, Verg.: foedus frangere, rumpere, violare, Cic., od. solvere, Verg. – non foedere pax Caudina, sed per sponsionem facta est, Liv. – b) zwischen einzelnen, der Bund, Vertrag, die Bestimmung, die Verbindung, f. civile et humanum, Liv.: f. amicitiae, Freundschaftsbündnis, Ov.; u. so bl. foedus, Cic. de fin. 2, 83: f. hospitii, Iustin.: amorum, Liebesverbindung, Cic.: scelerum, Cic.: thalami, Ehe, Ov.: caelestia foedera, Ehen der Götter, Ov.: dare foedera per divos, Treue geloben (schwören), Tibull.: contra data foedera, gegen das gegebene (verpfändete) Wort, Ov. – II) poet. übtr., die Anordnung, das Gesetz, Verg. u.a. – arch. Genet. Plur. foedesum, nach Varro LL. 7, 27. – arch. Nbf. foidus, Tab. Heracl. ap. Mazochi p. 410.
    ————————
    3. foedus, ī, m., altlat. = hoedus, Paul. ex Fest. 84, 5.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > foedus

  • 17 sponsio

    spōnsio, ōnis, f. (spondeo), das feierliche Versprechen, das Angeloben, I) eines Gelübdes, das Eingehen, voti, Cic. de legg. 2, 41. – II) die feierliche Verpflichtung zwischen zwei Parteien, A) bei Verhandlungen, Verträgen, Bündnissen usw., das feierliche Gelöbnis, die feierliche Zusage, bes. die Verbürgung, Bürgschaft (vgl. Paul. dig. 50, 16, 7), lex est... communis rei publicae sp., ein allgemeines G. der Staatsgesellschaft (zum Gehorsam), ICt.: per indutias sponsionem faciunt, uti certo die legati domo proficiscerentur, Sall.: non foedere pax. Caudina, sed per sponsionem facta est, Liv.: eadem superbia, quā sponsionem istam expresserunt nobis Samnites, Liv.: tam sponsiones quam foedera sancta esse, Liv.: cum me seu turpi seu necessariā sponsione obstrinxi, Liv.: Ocriculani sponsione in amicitiam accepti, Liv.: vilia haec capita luendae sponsionis feramus, zur Auflösung der B. (den Feinden) darbringen, Liv. – B) im Zivilprozeß, die gegenseitige Verpflichtung, Stipulation der Parteien, daß der Verlierende dem Gewinnenden eine gewisse Summe erlegen solle, eine Art Wette (vgl. Sohm Institutionen12 S. 71 u. 295), a) eig.: sponsionem facere cum alqo, Cic.: cum sponsionem fecisset NI VIR BONUS ESSET, er wolle die stipulierte Summe zahlen, wenn er nicht usw., Cic.: vincere sponsione (v. zur sponsio auffordernden Klä-
    ————
    ger), u. vincere sponsionem (v. dazu aufgeforderten Beklagten), das stipulierte Geld, die gerichtl. Wette gewinnen, Cic. (vgl. die Stt. bei Jordan Cic. Caecin. 91. p. 276 sq.). – übtr., v. ähnlichen Wetten, Cleopatra sponsione provocavit, insumere se posse in una cena HS centies, Macr.: sponsionibus (sc. inter Cleopatram et Antonium) factis, Plin. – b) meton., die bei solchen Stipulationen, Wetten niedergelegte Geldsumme, Varro LL. 6, 70.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > sponsio

  • 18 spondeo

    spondĕo, spŏpondi, sponsum, 2 ( perf. spepondi, Cic., Caes., and Val. Antias ap. Gell. 7, 9, 12 sq.; Inscr. Orell. 4358;

    without redup. sponderat,

    Tert. Carm. adv. Mart. 3, 135; subj. sponsis = spoponderis, an ancient formula of prayer in Fest. p. 351 Müll.), v. a. [akin with spendô, to pour out, = libare; cf. spondai, league].
    I.
    Jurid. and publicists' t. t.
    A.
    In bargains, covenants, treaties, etc., to promise solemnly, to bind, engage, or pledge one's self (class.; syn.: recipio, stipulor, promitto; cf.: vadimonium obire, vadari); according to the civil law in its original form, it was essential to a binding contract verbally made (verbis) that a proposition and its acceptance should be expressed by the question spondes? and the answer spondeo; and only at a later period was the use of promitto, etc., valid (v. Sandars, Introd. ad Just. Inst. p. LV): verbis obligatio fit ex interrogatione et responsione, velut, Dari spondes? Spondeo. Dabis? Dabo. Promittis? Promitto;

    sed haec quidem verborum obligatio: dari spondes? spondeo, propria civium Romanorum est, cetera vero juris gentium sunt,

    Gai. Inst. 3, 91 sq.; Dig. 45, 1, 126; 45, 1, 133; cf.

    the whole title,

    ib. 45, 1: De verborum obligationibus: He. Aeternum tibi dapinabo victum, si vera autumas... Er. Sponden' tu istut? He. Spondeo, Plaut. Capt. 4, 2, 118: qui stulte spondet, Cato ap. Rufin. 18, p. 210:

    quis stipulatus est? Ubi? Quo die? Quis spopondisse me dicit? Nemo,

    Cic. Rosc. Com. 5, 13:

    ut aliquando spondere se diceret,

    id. Verr. 2, 5, 54, § 142:

    si quis quod spopondit, quā in re verbo se obligavit uno, si id non facit, etc.,

    id. Caecin. 3, 7:

    faeneris, quod stipulanti spoponderam tibi, reliquam pensiunculam percipe,

    Col. 10 praef.:

    ego meā fide spondeo futurum ut omnia invenias, etc.,

    Plin. Ep. 1, 14, 10.—
    B.
    To promise for another, to become security for a person, to enter bail, etc.:

    quod multis benigne fecerit, pro multis spoponderit,

    has become security, Cic. Planc. 19, 47:

    sed tamen scire velim quando dicar spopondisse et pro patre anne pro filio,

    id. Att. 12, 14, 2:

    quod pro Cornificio me abhinc annis XXV. spopondisse dicit Flavius,

    id. ib. 12, 17:

    et se quisque paratum ad spondendum Icilio ostendere,

    Liv. 3, 46, 7:

    sponsum diceres advocasse, Cic. Fragm. Clod. et Cur. 3, 4, p. 29 B. and K.: hic sponsum vocat,

    Hor. Ep. 2, 2, 67:

    sponsum descendam, quia promisi,

    Sen. Ben. 4, 39, 2. —
    2.
    Transf., of promises or pledges made in behalf of a government, etc.:

    non foedere pax Caudina, sed per sponsionem facta est... Spoponderunt consules, legati, quaestores, tribuni militum,

    Liv. 9, 5, 4:

    quod spondendo pacem servassent exercitum,

    id. 9, 8, 15:

    quid tandem si spopondissemus urbem hanc relicturum populum Romanum?

    id. 9, 9, 6:

    ea demum sponsio esset, quam populi jussu spopondissemus,

    id. 9, 9, 13:

    hosti nihil spopondistis, civem neminem spondere pro vobis jussistis,

    id. 9, 9, 16.—
    C.
    Esp., to promise or engage in marriage, betroth: qui uxorem ducturus erat ab eo unde ducenda erat, stipulabatur eam in matrimonium ductam iri; [p. 1746] qui daturus erat itidem spondebat. Tum quae promissa erat sponsa appellabatur, qui spoponderat ducturum, sponsus, Sulp. Dot. ap. Gell. 4, 4, 2: Ly. Istac lege filiam tuam sponden' mihi uxorem dari? Ch. Spondeo. Ca. Et ego spondeo idem hoc, Plaut. Trin. 5, 2, 38 sq.; 2, 4, 172: Me. Etiam mihi despondes filiam? Eu. Illis legibus, Cum illā dote quam tibi dixi. Me. Sponden' ergo? Eu. Spondeo, id. Aul. 2, 2, 78: Ph. Spondesne, miles, mi hanc uxorem? Th. Spondeo. Ph. Et ego huic victum spondeo, id. Curc. 5, 2, 73 sq.: sponden tu ergo tuam gnatam uxorem mihi? Ch. Spondeo et mille auri Philippum dotis, id. Trin. 5, 2, 34.—Hence, of women, alicui sponsam esse, to be betrothed, engaged to a man:

    si volt Demipho Dare quantum ab hac accipio, quae sponsa est mihi,

    Ter. Phorm. 4, 3, 52:

    scis, sponsam mihi (esse)?

    id. Eun. 5, 9 (8), 6; Plaut. Trin. 2, 4, 101 sq.; 2, 4, 172; 2, 4, 174; id. Poen. 5, 3, 43.—
    D.
    = sponsionem facere (v. sponsio, II.), to lay a judicial wager, to enter into an agreement to pay contingent on the truth or falsity of an assertion: si hoc ita est, qui spondet mille nummūm? P. Afric. ap. Gell. 6 (7), 11, 9.— So, absol.:

    cum illi jacenti latera tunderentur, ut aliquando spondere se diceret,

    should declare that he made the required wager, Cic. Verr. 2, 5, 54, § 142 (cf. sponsum, P. a. fin. infra); Dig. 11, 5, 3.—
    II.
    In gen., to promise sacredly, to warrant, vow (class.).
    1.
    With fut. inf.:

    promitto, recipio, spondeo, C. Caesarem talem semper fore civem, qualis hodie sit,

    Cic. Phil. 5, 18, 51:

    ut (eum) inimicissimum huic conjurationi futurum esse, promittam et spondeam,

    id. Mur. 41, 90:

    et ipse spondeo et omnes hoc tibi tui pro me recipient, te fructum esse capturum, etc.,

    id. Fam. 13, 50, 2:

    quis est qui spondeat eundum, si differtur bellum, animum postea fore,

    Liv. 5, 5, 9:

    quae si perpetua concordia sit, quis non spondere ausit, maximum hoc imperium brevi futurum esse?

    id. 5, 3, 10:

    spondebant animis id (bellum) P. Cornelium finiturum,

    with full conviction, id. 28, 38, 9; cf. id. 3, 59, 3:

    sponde affore reges,

    Val. Fl. 3, 504.—
    2.
    With inf. pres., to warrant, give assurance of an existing fact:

    spondebo enim tibi, vel potius spondeo in meque recipio, eos esse M'. Curii mores,

    Cic. Fam. 13, 17, 2.—
    3.
    With acc. of thing (and often dat. pers.):

    quibus cum consulem suum reliquissent, honores et praemia spopondistis,

    Cic. Phil. 5, 11, 28: mihi sex menses sati' sunt vitae, septimum Orco spondeo, Poët. ap. Cic. Fin. 2, 7, 22: ea spondent, confirmant, quae, quidem mihi exploratiora essent, si remansissem, Cic Att. 11, 6, 3:

    quod ego non modo de me tibi spondere possum, sed de te etiam mihi,

    id. Fam. 15, 21, 1:

    ac de infante (Tiberio) Scribonius mathematicus praeclara spopondit,

    Suet. Tib. 14:

    tantum sibi vel de viribus suis, vel de fortunā spondentes,

    Just. 3, 4, 1; Amm. 24, 1, 8:

    illius et dites monitis spondentibus Indi,

    Val. Fl. 6, 117:

    non si mihi Juppiter auctor Spondeat, hoc sperem Italiam contingere caelo,

    Verg. A. 5, 18:

    spondere fidem,

    Ov. M. 10, 395:

    officium Amori,

    id. ib. 10, 418.—
    4.
    Transf., of inanim. or abstract subjects (mostly poet. and post-Aug.):

    nec quicquam placidum spondentia Martis Sidera presserunt,

    Ov. Ib. 217:

    quod prope diem futurum spondet et virtus et fortuna vestra,

    Liv. 7, 30, 8:

    eorum hominum erat, qui, quantum spes spopondisset, cuperent, ni, etc.,

    id. 45, 19, 7:

    magna de illo (Philippo) spes fuit propter ipsius ingenium, quod magnum spondebat virum,

    Just. 7, 6, 1.— Hence, sponsus, a, um, P. a., promised, engaged, betrothed, affianced; substt,
    A.
    sponsus, i, m., a betrothed man, a bridegroom: virgo Sponso superba, Titin. ap. Non. 305, 5:

    accede ad sponsum audacter,

    id. ib. 227, 15; Cic. Inv. 2, 26, 78:

    sponsus regius,

    Hor. C. 3, 2, 10.— Poet., of Penelope's suitors, Hor. Ep. 1, 2, 28.—
    B.
    spon-sa, ae, f., a betrothed woman, a bride:

    scio equidem, sponsam tibi esse et filium ex sponsā tuā,

    Plaut. Truc. 4, 4, 12; Ter. And. 2, 1, 24:

    flebilis sponsa,

    Hor. C. 4, 2, 21 et saep.—Prov.: suam cuique sponsam, mihi meam, i. e. every one to his taste, Atil. ap. Cic. Att. 14, 20, 3.—
    C.
    sponsum, i, n., a covenant, agreement, engagement: sponsum negare, to break or disown one's pledge, Hor. S. 1, 3, 95:

    sponsus contra sponsum rogatus,

    Varr. L. L. 7, § 107 Müll.—
    (β).
    Esp., a judicial wager (cf. sponsio, II.):

    ex sponso egit,

    Cic. Quint. 9, 32.

    Lewis & Short latin dictionary > spondeo

См. также в других словарях:

  • Foedus — Das foedus (Plural foedera) war in der römischen Republik die gängige Form des zwischenstaatlichen Vertrages und noch bis in die Spätantike ein wichtiges Instrument römischer Außenpolitik. Ein foedus wurde u. a. vom pater patratus aus dem… …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»